Bakan Ersoy: Euro Velo bisiklet ağına Türkiye'den dahil olan il sayısı artacak

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un İzmir programı kapsamında Selçuk ilçesinde bulunan Efes Antik Kenti'nde 'Geleceğe Miras Sonsuz Efes' lansmanı düzenlendi. Lansmanda Bakan Ersoy'un yanı sıra İzmir Valisi Süleyman Elban, Kültür ve Turizm İl Müdürü Murat Karaçanta, AK Parti İzmir İl Başkanı Bilal Saygılı yer aldı.

BAKAN ERSOY, 'GELECEĞE MİRAS SONSUZ EFES' LANSMANINA KATILDI

Programda Bakan Ersoy, Kuruluşu 8 bin yıl öncesine uzanan, dünyanın 7 harikasından biri olan Artemis Tapınağı başta olmak üzere birbirinden kıymetli kültür mirasını barındıran göz bebeğimiz Efes'te hayata geçireceğimiz 'Geleceğe Miras Sonsuz Efes' projesinde birlikteyiz. Yaklaşık 160 yıllık kazı geçmişine sahip Efes Antik Kenti'nde ilk çalışmalar 1863 yılında başlatıldı. Avusturyalıların Efes'teki kazıları ise ilk olarak 1895 yılında yapılmıştır ve 1'inci ve 2'nci dünya savaşları sırasında kesintiye uğrayan çalışmalar, 1854 yılından sonra aralıksız devam etmiştir. 2010 yılından bu yana ise Bakanlığımız adına Avusturya'dan Doç. Dr. Sabine Ladstatter başkanlığında çalışmalar sürdürülmektedir. Her yıl yaklaşık 10'dan fazla ülkeden çok sayıda bilim insanının katıldığı Efes'te devam eden çalışmalarda bugüne kadar kentin yüzde 25'lik bir bölümü kazılmıştır. 2018-2023 yılları arasında gerçekleştirdiğimiz çalışmalarda ise Efes Tiyatrosu'nun sahne yapısında güçlendirme amaçlı çelik takviye yapılmış, orkestra çukuru döşeme kaplaması yenilenmiştir. Oturma bölümleri ve merdivenlerin restorasyonu da bu zaman süresinde gerçekleştirildi. Sean Jean giriş takip kapısı restorasyonu işi kapsamında tehlike arz eden taşlar sökülmüş, taşların onarımları yapılarak yeniden yerlerine yerleştirilmiştir. Cephelerde gerekli kısımlarda taş tamamlamalar yapılarak ders onarımları yapılmıştır diye konuştu.

'TÜRK BİLİM İNSANLARINDAN GENEL KOORDİNATÖR GÖREVLENDİRECEĞİZ'

'Geleceğe Miras Sonsuz Efes' sloganıyla ülke adına güzel gelişmelerin paylaşıldığını belirten Bakan Ersoy, 2019 yılında Bakanlığımızca başlatılan ve '12 aylık kazılar' olarak bilinen kazıların yıl boyuna yayılması projesi ile Türk bilim heyetleri tarafından yürütülen toplam 133 arkeolojik kazı alanında çarpıcı gelişmeler elde ettik. 1700 yıl sonra yeniden konserlere ev sahipliği yapmaya başlayan Laodikeia Batı Tiyatrosu, orijinali 168 parçasıyla birlikte restore edilerek 13 asır sonra suyla yeniden buluşan Kibyra Çeşme Yapısı, tarih öncesine ışık tutan çok önemli keşiflerin yapıldığı taş tepeler projesi kapsamında Göbeklitepe ve Karahantepe'de sürdürülen çalışmalarda ortaya çıkarılan insan ve hayvan heykelleri, bu projenin güzide hediyelerindendir. Henüz kazısı tamamlanmamış olan bu bölümün neolitik arkeoloji açısından son yılların en etkileyici buluntu grubunu bizlere sunduğunu ve bu buluntuların tarih öncesi sanatın eşsiz örnekleri olduğunu mutlulukla söylemek isterim. Öyle ki bu eserler sadece Karahantepe için değil, yakın doğudaki tüm Neolitik Çağ'a yerleşmeleri için yeni bir örnek oluşturmaktadır. Şimdiyse kazıların yıl boyuna yayılması projesinin kapsamını genişletiyor ve yabancı bilim heyetleri tarafından yürütülen kazı çalışmalarımızı da 12 aylık kazı projemize dahil ediyoruz. Proje kapsamında yabancı heyetlerin ülkemizde yasal çalışma sürelerinin sınırlı olması ve akademik takvimleri sebebiyle dar bir zaman aralığında gerçekleştirilen kazı ve restorasyon çalışmalarını yıl boyunca sürdürmek üzere Bakanlık adına Türk bilim insanlarından genel koordinatör görevlendireceğiz. Yabancı kazı heyetlerimiz bu süreçte çalışmalarına devam edecekler. Bakanlığımız adına görevlendirilecek koordinatör vasıtasıyla çalışmaların yıl boyunca kesintisiz devam etmesini sağlayacağız ifadelerini kullandı.

'KAZI VE RESTORASYON ÇALIŞMALARINI TÜM YILA YAYACAĞIZ'

Bakan Ersoy, sözlerini şöyle sürdürdü:

Efes Antik Kenti kazı ve restorasyon çalışmalarımız öncelikli olmak üzere yine Kültür ve Turizm Bakanlığı adına yabancı bilim heyetlerince yürütülen Hierapolis, Aphrodisias, Pergamon gibi kazılarımızı da bu proje kapsamına alacak, bakanlığımızca üstlenilecek projeler yanında verilecek yoğun destek ile kazı ve restorasyon çalışmalarımıza Side, Olympos, Phaselis ve Syedra gibi alanlarda olduğu gibi ivme ve süreklilik kazandıracağız. Sadece 2023 yılında Patara, Side, Olympos, Phaselis, Syedra antik kentlerinde yürütülen kazı ve restorasyon çalışmalarına toplam 400 milyon lira ödenek sağladık. Son 1 yılda sağlanan ödeneklerle bu alanlarda hızlıca aksiyon aldık. Kazı proje ve restorasyon çalışmaları ile ziyaretçi sayısını 2019 yılına oranla yüzde 47 arttırdık. 2024 yılında da bu alanlara 500 milyon lira ödenek sağlayacağız. Yabancı heyetler tarafından Bakanlığımız adına gerçekleştirilen kazı çalışmalarının bütçesini kazıyı yapan ülkenin akademik birimleri sağlıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı olarak Efes başta olmak üzere, yabancı bilim heyetlerince gerçekleştirilen kazı ve restorasyon çalışmalarına da bugün itibarıyla atayacağımız koordinatörlerle birlikte yoğun ekip, teknik ekipman ve bütçe desteği sunarak kazı ve restorasyon çalışmalarını buralarda da tüm yıla yayacağız. Efes'in ülkemiz için kıymetine değinen Bakan Ersoy, konuşmalarının ardından Efes'teki çalışmalara ilişkin bir sunum gerçekleştirdi.

EFES DİJİTAL DENEYİM MÜZESİ AÇILDI

Sunumun ardından Bakan Ersoy, Şimdi ise müzecilik alanında çığır açan yeni bir projeyi hayata geçirdik. Efes Antik Kenti için yeni nesil müzecilik anlayışıyla, Türkiye'de ilk defa deneyimsel müzeciliği başlattık. Birden fazla duyuya hitap eden, yeniden yaşama hissi veren, objelerin ötesine geçen dijital deneyimleri müze ziyaretçilerine yaşatmak adına günümüz içerik, tasarım ve teknolojilerinin mümkün kıldığı en yüksek standartları kullanarak Türk müzeciliğine yeni bir akım getirecek ve Türkiye turizmine büyük katkılar sağlayacak 'Efes Dijital Deneyim Müzesi Projesi'ni hayata geçirdik. Proje kamuya doğrudan veya dolaylı yükümlülük doğuracak hiçbir garanti verilmeden, Yap-İşlet-Devret modeliyle gerçekleştirildi; kamu kaynaklarından tek bir kuruş bile harcanmadı. İşletme süresi boyunca kamuya önemli oranda gelir de getirecek olan bu proje müzecilik alanında dünyaca ünlü firmalarla iş birliği içerisinde yürütüldü dedi.

'MÜZE, EFES'İN ALTIN ÇAĞINDAKİ GÜNDELİK HAYATI YAŞATACAK'

Efes Dijital Deneyim Müzesi'nin efsanevi Efes şehrinin zengin geçmişini yeniden anlattığını belirten Bakan Ersoy, Aralarında Türk ve yabancı mimarların, küratörlerin, tasarımcıların, sanatçıların, teknoloji uzmanlarının, tarihçilerin ve arkeologların olduğu geniş, profesyonel bir ekiple birlikte tasarlanan müze, ziyaretçilere sürükleyici bir anlatı ile Efes'in altın çağındaki gündelik hayatı, ticareti, sanatı ve mimariyi adeta yaşatacak. Türkiye Yüzyılı'nın yeni nesil müzeciliğini yansıtan Efes Dijital Deneyim Müzesi'nde ziyaretçiler; şehrin kurucusu Androkolos'tan Kleopatra ve Marcus Antonius'a, Artemis'ten Aziz Pavlus'a şehrin ünlü simalarıyla tanışıyor; Artemis Tapınağı'nı ziyaret ediyor, Arkadya Yolu'ndan yürüyebiliyor ve teras evlerdeki hayatı tecrübe edebiliyor. Öte yandan bu süreçte Efes için hayata geçirdiğimiz bir diğer önemli proje de Efes'te Gece Müzeciliği oldu. Efes Antik Kenti'nde ilki 1994 yılında ikincisi 2004 yılında yapılan aydınlatma sistemlerini yeniledik. Aşağı Kapı, Meryem Kilisesi, Liman Caddesi, Celsus Kütüphanesi, Hadrian Tapınağı, Mermer Cadde'nin tamamı ile Kuretler Caddesi'nin bir bölümü yenilendi. Ayrıca daha önce hiç aydınlatması olmayan Yamaç Evler aydınlatıldı. Ülkemizin sahip olduğu tarihi ve kültürel zenginliği korumak, gelecek kuşaklara aktarmak en önemli görevimiz ve aynı zamanda sorumluluğumuzdur diye konuştu.