Büyümek yetmez, enflasyon düşürülmeli
EGE Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Başkanı Ender Yorgancılar, 2022 yılı üçüncü çeyrek büyümesini değerlendirdi. Yorgancılar, "Ekonomide küresel düzeyde yavaşlamanın hatta stagflasyon eğilimlerinin belirginleştiği, Türkiye'de ise enflasyonun her ay kendi rekorunu kırdığı bir konjonktürde üçüncü çeyrek büyüme verileri beklentilerle uyumlu geldi" dedi.
EBSO Başkanı Ender Yorgancılar, 2022 yılı üçüncü çeyrek büyümesini değerlendirdiği açıklamada, Ekonomide küresel düzeyde yavaşlamanın hatta stagflasyon eğilimlerinin belirginleştiği, Türkiye'de ise enflasyonun her ay kendi rekorunu kırdığı bir konjonktürde üçüncü çeyrek büyüme verileri beklentilerle uyumlu geldi. Enflasyondan korunmak amacıyla vatandaşların talebini öne çektiği, canlı dış turizmin katkı verdiği Temmuz-Ağustos-Eylül aylarını kapsayan üçüncü çeyrekte, yavaşlama görülse de, ekonomi yüzde 3,9 oranında, yılın ilk dokuz aylık bölümünde ise yüzde 6,2 oranında büyüdü. Ancak, geçen yılın aynı çeyreğine göre büyüyen ekonomi 2022 yılının ikinci çeyreğine göre ise binde bir oranında daraldı. Yılın son çeyreğinde de bu eğilimin devam etmesi olasılığı yüksek. Dolayısıyla, ekonomide bir makas değişimi yaşanıyor. 2023 yılının ilk çeyreğinde tüketim çekişli yapay bir büyüme yaşanacak olsa da oldukça zorlu bir 2023 yılı bizi bekliyor ifadelerini kullandı.
'VATANDAŞLARIN TALEBİ ÖNE ÇEKMELERİNDEN KAYNAKLANIYOR'
Yorgancılar, PMI verilerinin de desteklediği gibi ekonominin üçüncü çeyrekte yavaşlamasının gerisinde sanayinin adeta durma noktasına gelerek ancak binde üç büyümesi ve yüzde 14,1 oranında küçülen inşaat sektörü bulunuyor. Tarım sektöründe üretimin en büyük bölümünün yapıldığı üçüncü çeyrekte büyümenin yüzde 1,1 oranında yani nüfus artış hızının gerisinde kalması söz konusu. Sektörün ilk iki çeyrekte küçüldüğü de dikkate alındığında tarım ve gıda alanında sorunların derinleşmesi kaçınılmaz görünüyor. Yılın tamamında ekonominin uzun dönem ortalamasına yakın yüzde 4-5 dolaylarında büyümesi olası dedi. Yorgancılar sözlerini şöyle sürdürdü: Üçüncü çeyrekte özel tüketim yüzde 22,4, kamu tüketimi yüzde 8,5 oranında büyüyerek, ekonomiye katkı koymaya devam etti. Özel tüketimdeki yüksek oranlı büyümenin gerisinde özellikle dayanıklı (yüzde 29,9) ve yarı dayanıklı tüketim malları (yüzde 21,8) talebindeki artış bulunuyor. Bu da vatandaşların enflasyondan korunmak amacıyla talebi öne çekmelerinden kaynaklanıyor. Yılın üçüncü çeyreğinde yatırımların ise yüzde 1,3 oranında gerilediği görülüyor. Ancak, bu gerileme daha çok inşaat yatırımlarının gerilemesine bağlı oldu. Üçüncü çeyrekte inşaat yatırımları yüzde 19,9 oranında gerilerken makine ve teçhizat yatırımları yüzde 14,3 oranında arttı. Diğer taraftan yüksek oranlı kur artışına rağmen üçüncü çeyrekte mal ve hizmet dış ticaretinin iki cephesi de yani ihracat (yüzde 12,6) ve ithalat (yüzde 12,2) yakın oranda büyüdü. Bununla birlikte yılın 9 aylık bölümünde mal ve hizmet ihracatının yüzde 14,5, ithalatının ise 6,9 oranında büyümesi sevindirici.
'ÜRETİMİ VE İSTİHDAMI DESTEKLEYECEK YENİ ADIMLARA ACİLEN İHTİYAÇ BULUNUYOR'
Pandemi sonrasında sanayi sektörünün oldukça iyi bir büyüme performans gösterdiğini ve 2020 yılının üçüncü çeyreğinden 2022 yılının ikinci çeyreği dahil geçen 8 çeyrekte ortalama yüzde 13,9 gibi takdire şayan bir büyüme performansı yakaladığına ve istihdamını bir milyon 356 bin kişi artırdığına dikkati çeken Ender Yorgancılar, Ancak, geçen yılın üçüncü çeyreğine göre sektör sadece binde üç büyürken ve bir önceki çeyreğe göre yaşanan yüzde 2,2 düzeyindeki küçülme ve 107 bin kişilik istihdam azalışı bizleri endişeye sevk etti. Sanayi sektörümüz bugün krediye erişimdeki sorunlar, maliyetlerdeki artışlar, kurun rekabetçi olmaktan uzaklaşması, büyük pazarlarımızdaki resesyonist eğilimler ve yavaşlayan dış talep nedeniyle çoklu bilinmezler ile karşı karşıya. Buna ek olarak, 2023 yılı içinde EYT düzenlemesi ve enflasyon muhasebesine geçilmemesinden kaynaklı bir mağduriyet ile de karşı karşıya. O nedenle de, üretimi ve istihdamı destekleyecek yeni adımlara acilen ihtiyaç bulunuyor ifadelerini kullandı.(DHA)