Çiftçilere 'tarım sigortası ile korunun' çağrısı
İZMİR Yaşar Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Dr. Öğretim Görevlisi Oya Turhaner, geçen hafta Türkiye genelinde etkili olan kar yağışı ve zirai don olayları nedeniyle birçok sera, ahır ve tarım ürünleri zarar gördüğüne dikkati çekip, çiftçilere bulundukları bölgeye ve tarımsal ürüne göre risklerini değerlendirip sigorta yaptırmaları çağrısında bulundu.
İklim değişikliği ile bağdaştırılan afetler çiftçilere zor günler yaşatırken, zarar uğrayan ürünler nedeniyle emeklerin de boşa gittiğini vurgulayan Dr. Öğretim Görevlisi Oya Turhaner, TÜİK verilerine göre; 2020 yılında tarımda yüzde 4,8 büyüme ile 47,7 milyar dolar tarımsal gelir elde edilmiştir. Bu gelirin Gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) içerisindeki payı yüzde 6,6. Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM), kuruluşundan bu yana geçen 17 yıl içerisinde sigortacılık alanında büyük bir ivme yakalamış durumda. 2021 yılında 124 milyar TL'lik tarımsal varlık sigortalanmış. 2020'de 2 milyondan fazla, 2021'de ise 2,5 milyona yakın poliçe yaptırılmış. 2020 yılında 2 milyar TL'ye, 2021 yılında da 5 milyar TL yakın sigorta primi üretilmiş. 2020'de 1,5 milyar TL'ye yakın hasar ödemesi yapılırken sigortalanma oranının ve risklerin artması ile birlikte 2021 yılında bu rakam 2,4 milyar TL oldu dedi.
'PRİMLERDE DEVLET DESTEĞİ'
TARSİM'in sekiz farklı poliçe sunduğunu hatırlatan Dr. Oya Turhaner, Tarım poliçeleriyle meyve ağaçları, bağ, bahçe ve tarla ürünleri, kesme çiçek, çay bitkileri, yağlık gül, sebzeler gibi bitkisel ürünler sigortalanabilir. Kümes hayvanları, arılar, su ürünleri, büyük ve küçükbaş hayvancılık ile uğraşan çiftçilerimiz sigortadan yararlanabilir. Daha önemlisi seralar ve beraberindeki tarımsal teknolojiler sigortalanabilir. İlçe, köy bazlı kuraklık verim kaybı sigortası yaptırabilir. Tarım sigortası yaptırmadan önce çiftçilerin sisteme kayıt olması ve yıllık olarak arazi, sera, ürün, hayvan bilgilerin güncellenmiş olması gerekli. Genç çiftçilere, kadın çiftçilere ve dijital platform üyelerine poliçe primlerinde indirim yapılmakta. Primler yüzde 50 ile yüzde 70 arasında değişen oranlarda devlet destekli. TARSİM poliçelerin primlerinin ödemesinde de çeşitli vadeler yapılıyor, bazı poliçelerde ise prim ödemesi hasat sonrasına kadar erteleniyor diye konuştu.
'TARIM TEKNOLOJİLERİ DE POLİÇEYE DAHİL EDİLEBİLİYOR'
TARSİM'in tarımsal faaliyetlerin risklerine uygun poliçe teminatları genişleterek yenilikler sunduğunu da belirten Dr. Turhaner, şöyle devam etti:
Poliçelerde don, dolu, fırtına, kuşların tohumları yemesi, yangın, araç çarpması, hortum, yaban domuzu zararları, hasatta verim kaybı ve kalite düşüklüğü gibi zararların detayları bulunmakta. Bitkisel ürünlerde farklı nedenlerle ortaya çıkacak olan miktar kaybı ve kalite kaybına karşı teminatın yanı sıra meyve ağaçları gibi bazı tarım ürünlerinin sigortası için bölgelere göre düzenlenmiş poliçe kabulün ilk ve son günleri de bulunuyor. Seralar ise sigortacının görevlendirdiği eksper tarafından incelenip değerlendirilir. Seranın kendisi, içindeki ürün ve teknoloji sigortalanabilir. Dolu, deprem ve yanardağ püskürmesi, taşıt çarpması ile fırtına, hortum, yangın, heyelan, sel ve su baskını, kar ve dolu ağırlığı nedeniyle zarar meydana gelmesi halinde serada enkaz sökülme, kaldırma temizleme, taşınması gibi masraflar poliçeye eklenebilir. Sera ürünün verim kaybı kapsama alınır. Seralarda ısıtma, havalandırma, gübreleme, ilaçlama ve sulama tesisatı gibi tarım teknolojileri de poliçeye dahil edilebilmektedir.
HAYVANLAR İÇİN DE SİGORTA
Büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarda sigorta için yaşın önemli olduğunu ifade eden Oya Turhaner, Poliçeler 12 veya 18 ay üzerinden yapılır. Tavuk, hindi, devekuşu, kaz ve ördek gibi kanatlıların açık ve yarı açık sistemler ile yumurta, anaç veya et için yetiştirilmesi ile ilgili yaşa göre sigortaya kabul detayları bulunmakta. Her poliçenin kendi genel şartı bulunur. Genel şartlarda teminata dahil durumlar, isteğe bağlı olarak teminata dahil edilebilecek durumlar ve teminata kesinlikle dahil edilmeyecek durumlar genel sıralanmıştır. Örneğin, hırsızlık riski, büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık ile su ürünlerinde isteğe bağlı olarak teminata eklenebilir ancak kümes hayvanları ve arıcılıkta teminata dahil edilmeyen durumlar olarak ifade edilmiştir dedi.
POLİÇE VE BİLGİLENDİRME FORMLARINI DİKKATLE İNCELEYİN
Tarım sigortalarında pek çok detay olduğunu hatırlatan Dr. Turhaner, Bu nedenle poliçe yaptırmadan önce genel şartları yazılı olarak talep edip incelemelisiniz. Poliçeyle bilgilendirme formu verilir ve çiftçilerin gerçekten bilgi almadan bu formu imzalamamasını tavsiye ediyorum. Poliçelerdeki muafiyet ve koasürans olarak ifade edilen özel şartlara dikkat edilmeli. Tüm detaylar hasar tazminatını etkilemekte. Zarar gerçekleştiğinde genel şartlarda belirtilen süreler içerisinde sigortacıya bilgi verilmesi gerekir. TARSİM eksperleri zararı tespit edecektir. Tazminat miktarının kesinleşmesi için bazen hasat zamanını beklemek gereklidir. Tazminatlar TARSİM tarafından direkt çiftçinin hesabına aktarılır diye konuştu.