İTB Yönetim Kurulu Başkanı Kestelli: Yaşanan gerginlik emtia piyasalarını etkiliyor
İZMİR Ticaret Borsası (İTB) Şubat Ayı Olağan Meclis Toplantısı'nda konuşan Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, küresel piyasaların temel gündeminin Ukrayna ve Rusya arasında giderek yükselen tansiyon olduğunu belirtip, "Yaşanan bu gerginlik emtia piyasalarında öncelikle enerji ve altın fiyatlarının yükselmesine neden oluyor" dedi.
İTB Şubat Ayı Olağan Meclis Toplantısı, video konferans aracılığıyla ve üyelerin geniş katılımıyla gerçekleştirildi. Toplantının ana gündem maddeleri Rusya-Ukrayna krizi, emtia piyasalarında yaşananlar, temel gıda ürünlerinde uygulanan KDV indiriminin piyasaya etkileri, tarım ve gıda ihracatındaki gelişmeler ve GDO'suz Pamuk A.Ş. faaliyetleri oldu. Şubat Ayı Olağan Meclis Toplantısında konuşan İTB Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, gündemin yoğun olduğu bir ayı daha geride bıraktığımızı belirterek, Küresel piyasaların temel gündemi, Ukrayna ve Rusya arasında giderek yükselen tansiyon. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Donbass ve Donetsk'in bağımsızlığını tanıdığını açıklaması ve her iki bölgeye de asker yollaması tüm dünyanın sonu bilinmeyen bir sürece girmesine neden olmuş durumda. Yaşanan bu gerginlik emtia piyasalarında öncelikle enerji ve altın fiyatlarının yükselmesine neden oluyor ifadelerini kullandı.
'DİKKATLİCE TAKİP ETMEKTE FAYDA VAR'
Buna bağlı olarak petrol fiyatlarının 95 doların üzerine çıktığını ve son 7 yılın zirvesinde olduğunu, doğalgaz fiyatlarında da benzer gelişmeler yaşandığını dile getiren Kestelli, Enerjideki fiyat artışının en temel sonuçlarından birisi üretim maliyetlerini yükseltmesi ve enflasyon artışına neden olması. Boyutları ve etkileri farklı oranlarda olsa da yüksek üretim maliyetleri tüm ülkelerde enflasyon sorununu beraberinde getiriyor. Örneğin, ABD'de enflasyon ocak ayında son 40 yılın en yüksek seviyesine ulaştı ve yüzde 7,5 oldu. Beklentilerin üzerinde gelen enflasyon oranı nedeniyle tüm dikkatler ABD Merkez Bankası tarafından 16 Mart'ta açıklanacak faiz kararına odaklandı. 25 puanda ağırlık kazanan beklentilerin yerine 50 baz puanlık bir faiz artışının söz konusu olabileceği konuşuluyor. Bu kararın ekonomik parametreler üzerindeki etkisini dikkatlice takip etmekte fayda olduğunu düşünüyorum dedi.
'ENERJİ İTHALATI İÇİN HARCADIĞIMIZ TUTAR SON 5 YILDA 203 MİLYAR DOLAR'
Enerji fiyatlarındaki artışın bir diğer sonucunun da dış ticaret dengesine negatif etki ederek dövize olan ihtiyacı artırması olduğunu belirten Kestelli, Örneğin enerji ithalatı için harcadığımız tutar son 5 yılda 203 milyar dolar oldu. Aynı dönemdeki toplam dış ticaret açığımız ise 253 milyar dolar. Kısacası son beş yılda enerji ithalatımız dış ticaret açığının yüzde 80'ini oluşturuyor. Bu açığı karşılamak için gerekli paranın döviz piyasalarında yarattığı negatif etkiyi de düşündüğümüzde enerji üretiminin ne kadar önemli olduğu çok daha net ortaya çıkıyor. Bu nedenle yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarımızı artırmamız orta ve uzun dönemde ülkemiz için büyük önem taşıyor ifadelerini kullandı. Öte yandan temel gıda maddelerinde KDV oranı yüzde 8'den yüzde 1'e indirildiğini belirten Kestelli, KDV indirimi vatandaşın harcama bütçelerini olumlu anlamda etkilemesi açısından çok faydalı olacaktır. Orta ve uzun dönemde ilgili gıda sektörlerimize de dolaylı olarak olumlu etkilerinin olacağını düşünüyorum açıklamalarında bulundu.
'POTANSİYELİMİZ ÇOK DAHA FAZLA'
2021 yılında sektörde yaşanan en olumlu gelişmenin ihracatta yaşanan artış olduğuna dikkati çeken Kestelli, Genel ticaret sistemine göre tarım ve gıda ürünleri ihracatımız yüzde 22 oranında artarak 25 milyar dolara ulaştı. İhracatımızın 7 milyar doları tarımsal hammaddelerden oluşurken, geri kalan 18 milyar doları işlenmiş tarım ürünlerinden oluştu. İzmir olarak gerçekleştirdiğimiz tarım ve gıda ürünleri ihracatı ise 2021 yılında 3,3 milyar dolara yükseldi. Buna göre toplam tarım ve gıda ihracatındaki payımız yüzde 13 seviyesinde. Kötü değil ama potansiyelimizin çok daha fazla olduğunu düşünüyorum. Her ne kadar en yoğun ihracatımız Avrupa ülkelerine olsa da İzmirli sektör temsilcileri olarak başta yakın coğrafyamızdaki pazarlar olmak üzere dünyanın her köşesinde daha aktif olmak için çaba göstermeliyiz dedi.
Meclis Başkanı Barış Kocagöz ise 'GMO Free Turkish Cotton' projesinin İzmir Ticaret Borsası, Ulusal Pamuk Konseyi ve İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçılar Birliği ile birlikte yürüttüğü, pamukta sürdürülebilirliği öne çıkaran bir markalaşma olduğuna değinerek, projenin tanıtımı için Paris 'Premiere Vision' Tekstil Fuarı'nda İstanbul İhracatçı Birliği'nin sponsorluğunda stand açtıklarını belirtti.