SSK (4A) başlangıcı Bağkur'da geçmiyor

Türkiye Cumhuriyetçi Mali Müşavirler Grubu Sözcülüğü'nü yürüten İzmir Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Yönetim Kurulu Koordinatör Üyesi Dr. Erhan Yaşar, mansetturkiye.com sitesi için yazdı. İşte o yazı:

4/b Bağkur sigortalı başlangıcı ve 4/c Emekli Sandığı sigorta başlangıcı 4/a SGK emekliliğinde sigortalı işe başlangıç tarihi esas alınırken, 4/a sigorta başlangıcı ise 4/b Bağkur emekliliğinde ve 4/c Emekli Sandığı emeklilik hesabında başlangıç tarihi olarak esas alınmamakta. Ancak SSK 4/a SSK gün sayısı kadar 4/b giriş tarihi öne çekilerek hesap edilmektedir.
-Örneğin: 01.01.1999 tarihinde 4/a SSK'lı olarak işe başlayan sigortalı 30 gün SSK'lı olarak çalışmış sonra işten ayrılmıştır. Sigortalı daha sonra 01.01.2001 tarihinde 4/b Bağkurlu olarak sigortası başlamış ve aralıksız bugüne kadar 4/b Bağkur'lu olarak devam etmiştir. Bu sigortalının 4/b Bağkur'dan emeklilik talebinde bulunması halinde işe giriş tarihi 4/a SSK'lı olduğu 01.01.1999 tarihi esas alınmayacak 01.01.2001 tarihinden 30 gün öne çekilerek 01.12.2000 tarihi işe giriş tarihi olarak kabul görmektedir. Bir başka örnekle aynı durumun tersini ele alalım.
- Örneğin 01.01.1999 tarihinde 4/b Bağkur'lu olarak işe başlayan sigortalı 30 gün sigortalılığı sonrasında mükellefiyeti kapatmış veyahut şirket ortaklığından ayrıldığından dolayı sigortalılığı sonlanmıştır. 01.01.2001 tarihinde ise 4/a SSK'lı olarak bir işverene bağlı olarak işyerinde çalışmaya başlamış ve aralıksız bugüne kadar sigortalılığı devam etmiştir. Bu durumda ise bu sigortalının işe giriş tarihi 4/b'li işe girdiği 01.01.1999 tarihi olarak kabul edilmektedir. Bu örneklerimizden de anlaşılacağı üzere 4/a SSK'lı işe giren sigortalı 4/b Bağkur'dan emekli olacağı zaman 4/a SSK'lı olduğu gün kadar sigorta girişi öne çekilmekte, fakat 4/b'li sigortalı olarak işe başlayan 4/a SSK'dan emekli olacağı zaman 4/b Bağkur'lu olduğu işe başlama tarihine göre emeklilik hesabı yapılmaktadır. Bu konu önem arz etmekte bu durumdan dolayı birçok 4/b Bağkur'lu sigortalının emeklilik talepleri reddedilmektedir. 
Bu durumların dışında sigortalıların emeklilik şartları aşağıdaki tabloda yer almaktadır. 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Reformu ile Emeklilik şartları her geçen gün ağırlaştırılmıştır.
Emeklilik hesapları değişti 
Sosyal güvenlik reformu adı altında yapılan düzenlemeler ile emeklilik şartları sürekli ağırlaştırıldı. 8 Eylül 1999’a kadar, kadınlar 38 erkekler ise 43 yaşında emekli olabiliyorlardı. Ancak o tarihten sonra emeklilik koşulları zorlaştırılarak  emekli olabilme yaşı ve prim ödeme gün sayısı yükseltildi. Kademeli olarak yükseltilen emeklilik yaşı, 1 Ocak 2048 tarihi itibarıyla 65 yaşına yükseltildi. Emeklilik hesaplamalarında; Yaş, Prim günü ve Sigortalılık süresine göre 3 şartın tamamlanmasına bakılıyor. SSK’dan emekli olmak için üç ayrı tarihe göre emeklilik koşulu aranıyor. Yeni düzenlemeyle emeklilikte 1 gün, 1 yıl farkediyor. Bu nedenle, emeklilik yaşı ve prim gün sayısı hesaplanabilmesi için, sigortalı çalışmaya başlanılan tarih ve yasal değişikliklerin yapıldığı andaki sigortalılık süresi önemli.

Bu üç dönem şöyle:
1) 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanların durumu,
2) 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arasında sigortalı olanların durumu,
3) 30 Nisan 2008 sonrasında sigortalı olanların durumu. 

8 EYLÜL 1999'DAN SONRA İŞE GİRENLERİN EMEKLİLİKLERİ İLE İLGİLİ  HER ŞEY DEĞİŞTİ

Kadınların durumu

8 Eylül 1999 itibarıyla 18 yıl ve daha fazla süre sigortalı olan, başka bir ifadeyle sigorta başlangıcı 8 Eylül 1981 ve daha eski bir tarih olan kadın sigortalılar ‘mezarda emeklilik’ yasasına tabi değil. Eski yasaya göre 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün prim koşulunu birlikte sağladığı tarihte yaş koşulu aranmaksızın emekli oluyorlar. 15 yıllık sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş koşullarını sağlayan kadın sigortalı da kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabiliyor.

Erkeklerin durumu

8 Eylül 1999 itibarıyla 23 yıldan fazla süre sigortalı olan, yani sigorta başlangıcı 8 Eylül 1976 ve daha eski bir tarih olan erkek sigortalılar da eski yasa koşullarıyla emekli oluyor. Eski yasaya göre; 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün prim ödemesini tamamlayan erkek sigortalı, yaş aranmadan emekli olacak. Ayrıca, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş koşullarını tamamlayan erkek sigortalı da kısmi emekli aylığı ile emekli olabilecek.

1999-2008 ARASINDA İŞE BAŞLAYANLAR İSE 

8 Eylül 1999 ile 30 Mayıs 2008 arasında çalışmaya başlayanlar, yaş haddinden emeklilik hakkını elde edebiliyor. Bunun için aranan koşullar şunlar:

■ Kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşını dolduracak.

■ 25 yıldan beri sigortalı olacak.

■ En az 4500 gün prim aranacak.

2008'DEN SONRA İŞE BAŞLAYANLAR İÇİN DURUM DAHA DA ZORLAŞTI

● 01.10.2008’de yürürlüğe giren yeni 5510 Sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu’na göre; 1 Mayıs 2008 ve sonrasında iş hayatına adımını atanlar için emeklilik koşulları çok ağır. Bu tarihten sonra ilk defa sigortalı olanlar, 31 Aralık 2035’e kadar en az 7200 gün prim ödemiş olmak koşuluyla; kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurduğunda emekli olabiliyor.

● 25 Mayıs 2009’da işe başlayan bir kadın, 58 yaşını doldurur ve 31 Aralık 2035’e kadar 7200 gün prim öderse, erkek de 60 yaşını doldurur ve 31 Aralık 2035’e kadar 7200 gün prim öderse, emekli olabilecek. Ancak 7200 gün prim ödemesini tamamlayanlar için yaş koşulu yükselecek. Primi Ekim 2041’de tamamlayan kadın 61, erkek 63 yaşında emekli olabiliyor.

3600 gün şartına dikkat

3600 gün emeklilik hesaplaması yapılırken 23 Mayıs 2002 tarihinde 15 yıllık sigortalılık süresi, kadın 50, erkek 55 yaş ve 3600 gün prim sayısı şartlarının oluşup oluşmadığına bakılıyor. 23 Mayıs 2002’de öngörülen şartları yerine getirmeyenler, bu şartları yandaki tabloda hangi tarih aralığında yerine getiriyorsa o yaşlarda maaşa hak kazanacak.