Aslan, dar gelirliyi ev sahibi yapmanın yolunu yazdı

Ege Koop Genel Başkanı Hüseyin Aslan, bu hafta Ege'de Sonsöz'de yazdığı köşe yazısında, konut kredilerinin düşürülmesini değerlendirdi. Aslan, kredi faizlerinin düşürülmesinin olumlu olduğunu ama, yetmeyeceğini söyledi, tezini aktardı. İşte o yazı:

İnşaat sektöründe uzun bir süredir yaşanan ve giderek derinleşen kriz, ekonominin birçok alanına da “yansıyor” ve “denge”leri bozmaya devam ediyor.

İnşaatta devam eden ve sektörü “durma” noktasına getiren “kriz”; yeni konut üretimi ve mevcut “konut stoku”nun eritilmesi olmak üzere iki boyutlu olarak ekonomiyi ve konut sahibi olmak isteyenleri “olumsuz”etkilemektedir.

Özellikle; “az” ve “orta” gelirlilerin konuta erişimini kolaylaştıran konut kooperatifleri üst birlikleri sektördeki “kriz”i derinden yaşamaktadır.

Oysa; ekonominin küçüldüğü, işsizliğin arttığı, konut sahibi olmak isteyenlerin umudunun azaldığı, kiraların yükseldiği dönemlerde, yerel yönetimlerin ve merkezi yönetimin konut kooperatiflerini planlı, imarlı, alt yapılı arsa üretimi ve ucuz kredi yoluyla desteklemesi; problemin çözümü için ekonomistlerin öngördükleri atılması gereken ilk ve etkili adımdır.

Günümüzdeki problem; sadece kamu bankalarının konut kredi faizlerini yüzde 1’in altına çekmesiyle çözülecek boyutu çoktan aşmıştır.

HİÇ KONUTU OLMAYANLAR NASIL EV SAHİBİ OLACAK?...

Bir taraftan “konut stoku” eritilemiyor, diğer yandan da yeni konut üretilemiyor.

Öte yandan da; Avrupa İstatistik Ofisi’nin “Sürdürülebilir Kentler ve Toplumlar Raporu”na göre; halkımızın yüzde 36’sı “yoksulluk” nedeniyle çatısı akan, her yeri rutubetli, pencere çerçeveleri çürük evlerde “ilkel” koşullarda yaşamak zorunda kalıyor.

Bu tablo; sosyal açıdan ve insan hakları bağlamında “sürdürülebilir” bir tablo değildir.

O halde, problemin kısa yoldan çözümü nedir?

35 yıldır 200 kooperatifle birlikte İzmir’in 12 ilçesinde 150 bin kişinin yaşadığı uydu kentleri yıllar önce İzmir’e kazandıran Ege-Koop olarak atılması gereken adımlar kısaca;

-Konut sorununa dar ve sabit gelirlilere kolay konut edinme olanağını sağlayacak kalıcı çözüm getirmenin en kestirme yolu, “Ege-Koop Modeli”ne, hükümet ve yerel yönetimler düzeyinde destek olup, “kooperatifçiliği” özendirmelidir.

-Hükümet ve yerel yönetimler 1984 -1994 yıllarında olduğu gibi öncelikle hiç konutu olmayan dar gelirli çalışan işçi, memur ve emeklilerin uygun şartlarda konut sahibi olabilmeleri için imarlı, altyapılı arsa üretmeli, konut açığının kapatılması ile ilgili görevli Toplu Konut İdaresi (TOKİ) kredileri kooperatifler eliyle modern ve çağdaş kentler benzeri uydu kentler oluşturmalıdır.

-Merkezi yönetimin konut kredi faizlerini indirmenin yanında 100-150 metrekareye kadar konutlar vergi, resim, harçtan muaf tutulmalı.

-TOKİ’nin bugünkü “geniş faaliyet alanı” içinde Ege-Koop gibi kooperatifler üst birliğini, kuruluşundaki amacına da uygun olarak yeniden “uzun vadeli düşük faizli ucuz kredi” ve “kredilerin geri ödemesi inşaatın tamamlanmasından sonra başlatılması” yoluyla desteklemesi ve konut kooperatiflerine arsa üretmesi.

Sonuç olarak: Kamu bankalarının kredi faizlerini indirmesi, inşaattaki “kriz”i çözmeye yetmez, “kriz” derinleşerek ekonominin tümünü “olumsuz” etkiler.