Dijital platformlar yerli dizilere bakışı değiştirdi

Yaşar Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo, Televizyon ve Sinema Bölümü'nden Dr. Öğretim Üyesi Ürün Yıldıran Önk ve Dr. Öğretim Üyesi Burcu Dabak Özdemir tarafından, 'Yeni Ekran Yeni Dizi: Yerli Dijital İçerik Platformlarındaki Yerli Diziler Üzerine Bir İnceleme' başlıklı bir Bilimsel Araştırma Projesi yürütülüyor. Proje kapsamında, 300 yerli dizi izleyicisiyle yapılan ankette, katılımcılara hem geleneksel olarak televizyonda hem de yerli dijital platformlarda yayınlanan yerli dizileri izleme deneyimleriyle ilgili sorular soruldu. Yanıtlar, yerli dijital platformlardaki dizi izleme deneyimi ile geleneksel televizyonlardaki izleme deneyimi arasında önemli farklar olduğunu gösterdi.

'YERLİ DİZİ SEKTÖRÜ, DİJİTAL PLATFORMLARLA DÖNÜŞÜME SAHNE OLDU'

Dr. öğretim üyeleri Ürün Yıldıran Önk ve Burcu Dabak Özdemir, son birkaç yılda yerli dizi sektörünün, dijital platformların sunduğu yeni teknik ve finansal fırsatlar nedeniyle önemli bir dönüşüme sahne olduğunu söyledi. Önk, "Gerek yerli gerekse küresel ölçekte faaliyet gösteren dijital platformların hem sektörde hem de izleyici alışkanlıklarında önemli bir etkiye sahip olduğu görülüyor. Dijital platformlar, yerli dizilere ilişkin tutumu değiştirdi. Araştırmamızın sonuçlarına bakıldığında, yerli dijital platformların sunduğu bu yeni deneyimin, izleyiciler nezdinde kabul gördüğü anlaşılıyor. Kısa sürede artan abone sayıları ve birbiri ardına üretilen ses getiren projeler, dijital platformların gelecek yıllarda da sektörde etkinliğinin artacağına işaret ediyor. Ayrıca, yerli dijital platform üyelikleri olup olmadığı yönündeki soruya yanıt verenlerin yüzde 50'den fazlası üyeliklerinin olduğunu belirtirken yüzde 13,8'i ise başkası üzerinden izlediğini belirtiyor" dedi.

'DİJİTAL PLATFORMLARLA BİRLİKTE HAFTASONU DİZİ İZLEME SÜRESİ ARTTI'

Araştırma sonuçlarından da örnekler veren Dr. Öğretim Üyesi Burcu Dabak Özdemir ise, "Prime-time saatler halen dizi izleme için tercih edilen bir zaman aralığı olsa da dijital platformdaki yerli diziler söz konusu olduğunda özellikle hafta sonunda izleme sürelerinin arttığı gözleniyor. Yerli diziler için tercih edilen izleme mekanı olarak oturma odası ve salon başı çekerken, sıralamayı yatak odası ve mutfak takip ediyor. Bu noktada dijital platformlarda yatak odasında izleme tercihinin önemli ölçüde arttığı anlaşılıyor. Ağırlıklı olarak bireysel bir aktivite olarak değerlendirilen yerli dizi izlemede geleneksel olarak televizyon söz konusu olduğunda aileyle birlikte izlemenin de oldukça fazla olduğu görülüyor. Hem televizyon kanallarında hem de platformlarda en fazla izlenen tür ise komedi, sitcom, romantik komedi. Dijital platformlarda art arda birden fazla bölüm izlediğini söyleyenlerin oranı yüzde 50,9, izleyicilerin yüzde 32,9'u ise bazen bunu yaptığını belirtiyor. Dijital platformların en çok izlendiği ekran ise yüzde 61,1 ile bilgisayar, onu TV ve tablet bilgisayarlar takip ediyor" dedi.

'DİJİTAL PLATFORMLAR YERLİ DİZİLERE İLİŞKİN TUTUMU OLUMLU YÖNDE DEĞİŞTİRDİ'

İzleyiciler açısından yerli dijital platformdaki yerli diziler ile geleneksel televizyondaki yerli diziler arasındaki farklara da değinen Özdemir, "İzleyiciler özgünlük ve görsel-işitsel kalitenin yanı sıra sansür olmamasının dijital platformları, geleneksel televizyon dizilerinden farklı kıldığına işaret ediyor. Bu noktada katılımcıların yüzde 68'i yerli dijital platformların Türkiye'de dizi sektörüne etkisini, olumlu olarak değerlendiriyor. Dizinin bölüm süreleri de izleme kararını etkiliyor. Katılımcıların yarısı, yerli dijital platform dizilerinin, izleme alışkanlıklarını değiştirmede etkili olduğu konusunda hemfikir. Ayrıca, katılımcıların yarısı yerli diziye karşı tutumlarının da değiştiğini söylüyor. Ankete katılan dizi izleyicisinin yüzde 27'si bu tavır değişikliğine bağlı olarak geleneksel televizyonda da yerli dizi izlemeye başladığını paylaşıyor" diye konuştu.

Özdemir şöyle devam etti:

"Ayrıca, ulusal TV kanalları için üretilen yerli dizilerin yerli dijital platformlar için üretilenlerden farklı olduğunu düşünenlerin oranı da yüzde 63,7. Katılımcıların çoğunluğu hem yerli dijital platformlarda hem de televizyon kanallarında yerli dizi izlerken eş zamanlı olarak ev işleri yapmaktan sosyal medyada gezinmeye kadar farklı etkinlikler de yaptıklarını ifade ediyor."