İzmir'de acilen 115 bin konuta ihtiyaç var

Ege-Koop Genel Başkanı Hüseyin Aslan, 17 Ağustos 1999 büyük yıkımın ardından, 30 Ekim'de Samos açıklarında meydana gelen ve İzmir'in Bornova ve Bayraklı ilçesini olumsuz etkileyen, 117 kişinin ölümüne, 1033 kişinin yaralanmasına ve 107 yurttaşın enkazdan kurtarıldığı İzmir depreminin, kentsel dönüşümün önemini bir kez daha çok net bir şekilde  ortaya koyduğunu söyledi.
Yıllardır sık sık dile getirilmesine, çok sayıda uyarıcı, ciddi açıklamalar yapılmasına rağmen, “kentsel dönüşüm konusunun net şekilde hayata geçirilmemesine tepki gösteren” Aslan, “Son yıkımın İzmir merkezindeki zemin ve bina yapısının ne kadar sağlıksız olduğunu gözler önüne sermiştir” dedi.
Aslan, bu durumun çok önemli sebep-sonuç ilişkilerini ortaya koyduğunun altını çizerek şunları söyledi:
“Vatandaş, satın aldığı veya kiraladığı konutların mutfak dolapları ve seramiklerin renkleri ile değil; binanın kimliğiyle inşaatı yapan firmanın geçmişiyle ilgilenmelidir. Vatandaş, Covid-19 salgınında yaşanılan sıkıntılardan dolayı müstakil evlere yönelmeye başlamış, yüksek katlardan uzaklaşarak, kendilerine yeni hayat kurmanın yolunu arama telaşına kapılmıştır. Aslında yapılması gereken, yavaş yavaş buzdolabına kaldırılmakta olan deprem ve kentsel dönüşüm İzmir’in gündeminden düşmemesinin sağlanmasıdır."

Yapılaşmaya yön verilmeli

“İzmir, aldığı göç, nüfus artışı, sosyal yetersizlikler, ekonomik nedenler ve özellikle deprem odaklı afetler sebebiyle sağlık ve güven içerisinde oturabilecekleri kentsel dönüşüm hamlesine hiç zaman kaybetmeden başlamalıdır” diyen Ege-Koop Genel Başkanı, “merkezi ve yerel yönetimlerin bazı yatırımları askıya alarak dönüşüme öncelik vermesi gerektiğinin bir kez daha altını çizerek şu açıklamayı yaptı:
"30 Ekim depreminden sonra şu ana kadar yıkılan 243 binadan oluşan 7 bin 158 bağımsız konutun dışında, risk arz eden orta hasarlılar da göz önüne alınarak, yaklaşık 15 bin konutluk yeni yaşam alanı yapılmalıdır. Şehir merkezinde ova üzeri yapılaşmaların mutlaka en kısa sürede yeni uydu kentlere taşınması da şarttır.”

Hiçbir kimse ciddiye almadı

Bu arada kiralık ve satılık ev fiyatlarının ikiye katlandığını, taşınma, tamirat ve tadilat maliyetlerinin yüzde 50’inin üzerinde arttığını söyleyen Aslan, "Yıllardır Ege- Koop olarak İzmir’in öncelikli sorununun deprem ve sağlıklı kentsel dönüşüm olduğunu” söylüyoruz. Bilim insanları da söylüyor. Ne merkezi yönetim, ne de yerel yönetim, olayın ciddiyetinin farkına varıp bu uyarıları ciddiye aldı. Şimdi, sormak gerekir; 25-30 saniyede bu kadar insanımızı kaybetmemizin, çocuklarımızın öksüz, birçok kişinin sakat, bunca vatandaşın kış-kıyamet günü çadırda yaşamak zorunda kalmasının, on binlerce insanın maddi zarara uğramasının sorumlusu kim?" diye konuştu.

Özfatura dönemi ve Ege-Koop projeleri incelenmeli

Ege- Koop Genel Başkanı Hüseyin Aslan, “Kentsel dönüşüm konusunun yeniden ele alınması gerektiğini, sorunlu alanların sağlıklı ve yaşanabilir hale getirilebilmesi için yıkılıp, yeniden yapılma, güçlendirme ve yeniden yapılandırma için projeler üretilmesini ve uygulanmasını isteyerek şunları söyledi: “İzmir’de Burhan Özfatura döneminde yapılan EVKA’lar ve Ege-Koop’un İzmir’in 12 ilçesinde gerçekleştirdiği uydu kentler incelendiğinde konutların hangi zeminlere yapıldığı iyi incelenmelidir.” 

Herkesin kafası karışık

İzmir'deki depremin ardından hasar gören binalarla ilgili Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne “binalarının depreme karşı dayanıklılığının test edilmesi için” başvuru yapanların testlerden memnun kalmadığını belirten Aslan, “testlerin herhangi bir deneye tabi tutmadan yapıldığını ve farklı farklı sonuçlar çıktığını, bunun da kafaları karıştırdığını” söyledi.
Aslan, “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Büyükşehir Belediyesi hiç zaman kaybetmeden İzmir’in dört bir yanına yeni uydu kentlerin yapılabileceği Hazine arazilerinde imar çalışması yapmalıdırlar” diyerek şunları söyledi:
“İzmir merkezindeki riskli alanlardaki binaları acil şekilde yıkılıp, vatandaşlar kurulacak yeni uydu kentlere taşınmalıdır. 30 yıl sonra İzmir'in nüfusunun 8 milyon civarında olacağı düşünülerek, bugünden hükümet ve yerel yönetim ortak çalışma yaparak, insanların güven içinde yaşayabileceği yeni kentleri hayata geçirmeleri, deprem konusunda nihai çözüm olacaktır.”

“Etkin denetim ve Deprem Master Planı Kaçınılmaz”

Ege-Koop Genel Başkanı Hüseyin Aslan açıklamasında, siyasi partilere de bir çağrı yaparak, şunları söyledi:
“Bundan sonraki süreçte, milletvekillerinden belediye başkanlarına, il başkanlarından ilçe başkanlarına kadar tüm partilerin ileri gelenlerinin acil şekilde ‘Deprem / Kentsel Dönüşüm’ konusunda ortak bir toplantı yapmalıdır. İzmir’deki felaket bir kez daha göstermiştir ki; deprem değil, kontrolsüz inşa edilen, mühendislik hizmeti almamış, zemini çürük binalar can ve mal kaybedilmesine neden olmuştur. Bu da göstermiştir ki, Yapı Denetim Sistemi acilen  gözden geçirilmeli ve yapı denetim şirketlerine daha çok sorumluluk verilmeli. Kısa sürede üniversitelerimizle, meslek odalarımızla iş birliği yapılarak, İzmir’in fay hatlarını bilimsel olarak baz alan deprem master planının uygulamaya konulması artık kaçınılmazdır. Unutmayalım ki, bilim insanlarının sürekli söylediği gibi, İzmir’de 17 fayın hareketli olduğu unutulmamalıdır. Geç kalınan her an; yeni yıkıma, ölümlere yol açabilir ve olabilecek yeni bir doğal afette herkes sorumlu olur.”