İzmir'de en riskli yerler: Bornova, Bayraklı, Konak

İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin afet risklerini azaltmaya yönelik yol haritası çizmek amacıyla 30 Ekim 2020 tarihindeki depremin ardından yaklaşık bin kişinin katılımıyla ortak akıl toplantısı ve afet bilim kurulu düzenlediğini hatırlatan İzmir Büyükşehir Belediyesi Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Dairesi Başkanlığı Deprem ve Zemin İnceleme Şube Müdürü, inşaat mühendisi Seçil Başak Utku, hemen ardından Bayraklı ilçesinden yapı envanteri çalışmasına başladıklarını ifade etti.
Bayraklı'ya depremden en çok etkilenen ilçe olduğu için öncelik verildiğini kaydeden Utku, İnşaat Mühendisleri Odası ile protokol imzalayarak sahadaki çalışmaların sürdürüldüğünü anlattı. Akademisyenlerin yaptığı analizlerin sonucunda Bayraklı'da 33 bin 100 yapının envanterinin çıkarıldığını belirten Utku, "Bornova'da 62 bin binada çalışmalarımız devam ediyor. Saha çalışmaları bitti analiz süreci devam ediyor. Bayraklı'da her bir binaya kimlik belgesi oluşturduk. Vatandaşlarımız 'bizizmir.com' adresinden kendi binalarına ait bina kimlik belgelerine ulaşabiliyor. Aynı zamanda zemin çalışmaları yürütüyoruz. İzmir'de 'Bornova baseni' denilen bölge yani Bayraklı, Bornova ve Konak ilçeleri zemin açısından bakıldığında en dezavantajlı yerlerden oluşuyor. Önümüzdeki yıl da Konak ilçesinde yapı envanteri çalışması yapmayı planlıyoruz" dedi.

İNTERNETTEN BAŞVURU YAPILIYOR

Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat'ta yaşanan depremlerden sonra İzmir'deki vatandaşların yapılarına ilişkin endişeye kapıldığını dile getiren Utku, bir yandan yapı envanteri çalışmasına ilçe bazında devam ederken bir yandan da yapı ön incelemesi çalışmasına devam ettiklerini söyledi. İzmir'deki 30 ilçede yaşayan vatandaşların kendi yapısıyla ilgili bilgi edinmek için kendilerine başvurabildiğini açıklayan Utku şöyle konuştu: "Vatandaşlar 'bizizmir.com' ya da 'afetplani.izmir.bel.tr' adresinden yapı durum tespiti başlığına tıklayıp, kişisel ve yapıya ilişkin bilgilerini giriyorlar. Tapu, yapı ruhsatı veya yapı kullanım izin belgesini yükleyip başvuru yapabiliyorlar. Onay sürecinin ardından zemin sınıfı, kat sayısı ve yapım yılı dikkate alınarak önceliklendirme yapılıyor. İnşaat Mühendisleri Odası ekipleri sahadaki çalışmaya başlıyor. Çalışma bir gün içinde tamamlanıyor. Yapı envanterinden farklı olarak bina içine de giriyoruz. Kiritik kat dediğimiz zemin ve varsa bodrum katına giren ekibimiz projeyi açıyor. Mevcut taşıyıcı sistem uyumluluk gösteriyor mu göstermiyor mu diye önce kontrolünü yapıyor. Kesilen kolon olup, olmadığına ya da herhangi bir taşıyıcı sistem elemanına müdahale edilip, edilmediğine bakılıyor. Röntgen cihazıyla taşıyıcı sistemde donatı tespiti yapılıyor. Hafif sıyırma yapılarak korozyon olup, olmadığı kontrol ediliyor. Beton dayanımına ilişkin ise 'Schmidt çekici' uygulaması ile belirli sayıda taşıyıcı elemanın  beton dayanımı tahmini yapılıyor. Daha sonra projelerle birlikte analiz çalışması yapılıyor."

'KAROT NUMUNESİ ALMIYORUZ'

Analiz sürecinin ardından ilk olarak Bayraklı ve Bornova'da sonuçları vermeye başlayacaklarını kaydeden Utku, yapı ön inceleme  çalışması sayesinde vatandaşların yapılarıyla ilgili ön fikir sahibi olabileceğini söyleyerek "Bu kesinlikle riskli yapı tespiti değildir. Vatandaşlarımız bu konuda endişe etmesinler. 6306 sayılı yasaya göre riskli yapı tespiti yapılır. Belirli süre içerisinde yapılar güçlendirmeye uygunsa güçlendirmenin yapılması gerekiyor. Güçlendirmeye gidilmezse de riskli yapıların boşaltılması ve yıkılması söz konusu. 2019 yılında yürürlüğe giren son bina deprem yönetmeliğine göre vatandaşlar deprem performans analizi de yaptırabilirler. Burada boşaltma müeyyidesi yok. Ancak binalarına ilişkin fikir sahibi olmaları sağlanıyor. Her iki uygulamada da karot numunesi alınmakta. Deprem performans analizinde sondaj da yapılıyor. Bizimki sadece ön fikir veren bir rapordur. Biz karot numunesi almıyoruz binalardan. Beton dayanımı tahmini yapıyoruz" ifadelerini kullandı.

MERKEZ İLÇELERDEN YOĞUN BAŞVURU

Yapı ön inceleme çalışmasına 5 ay önce başladıklarını kaydeden inşaat mühendisi Seçil Başak Utku, merkez ilçelerden yoğun başvuru aldıklarını belirterek şöyle devam etti: "Başlayalı 5 ay oldu. 5 bin 100 adet başvurumuz var. Bunlardan 4 bin tanesini sistemde onayladık. Bayraklı, Bornova, Karşıyaka, Çiğli, Konak, Karabağlar, Buca, Gaziemir, Balçova, Narlıdere, Menderes ve Tire ilçelerinde yaklaşık 2 bin binada saha çalışmasını tamamladık. Çalışma 30 ilçeye etaplar halinde yayılacak. Başvurularda en çok yoğunluk merkez ilçelerden geldi. Başvurular devam ediyor. Başlangıçta çok yoğundu. Zamanla ivmesi azaldı. Ama daha sonra sahaya ekiplerimizin inmesiyle birlikte vatandaşlar gördükçe talepler gelmeye devam etti. 6 aylık bir protokolümüz vardı. Nisan ayında saha çalışmasına başladık. 10'uncu ayın sonuna kadar devam edecek. Ama protokolün süre uzatımına veya yeni bir protokol sürecine gidilebilir."