İzmir'de kanserle mücadelede önemli buluş

Yaşar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Gökhan Demirkıran, kanserle mücadelede önemli bir buluşa imza attı. Dr. Demirkıran'ın teorik formülü, kanserle mücadelede pratiğe dönüşebilirse radyoterapi ve kemoterapinin vücutta neden olduğu tahribatı azaltacak ve sağlıklı hücrelere zarar vermeden sadece tümörlü hücrelerin ölümünü kolaylaştıracak. Dr. Gökhan Demirkıran'ın yaptığı çalışma Hollanda merkezli ve bilim otoriteleri tarafından alanında saygın matematiksel fizik dergisi olarak kabul edilen 'Chaos, Solitions & Fractals' isimli bilimsel dergide makale olarak yayımlandı.

'MATEMATİKSEL BİR KILAVUZ GÖREVİ DE GÖREBİLECEK'

Zamanla işlevini tamamlayan sağlıklı hücrelerin ölmesi gerekirken, apoptosis (hücrenin kendi kendini öldürmesi) mekanizmalarındaki anomalilerin bu hücrelerin tümöre dönüşmesine neden olduğunu belirten Dr. Demirkıran, hastalığa yakalanmış bireylerin kanserle mücadelesindeki en önemli sorunlardan birinin radyoterapi ve kemoterapi seansları boyunca tümörlerin tedaviye karşı direnç kazanması ve öldürülmesinin daha da zorlaşması olduğunu belirtti. Çalışmasında, tümör hücrelerinin direnç kazanmasının sebeplerinden birinin kaotik (deterministik rassallık) protein konsantrasyonlarının olabileceğini Shilnikov teoremini kullanarak gösterdiğini dile getiren Dr. Demirkıran, bu buluşun aynı zamanda, kaotik davranışlar sebebiyle direnç kazanan tümörlerin tekrar tedaviye karşı duyarlı hale getirilmesi için gerekli ilaçların geliştirilmesinde matematiksel bir kılavuz görevi de görebileceğini belirtti.

'ÖLÜM İÇİN KOMUT VERİLECEK'

Tümör gelişiminde önemli rolü olan p53 proteinin hücre içi konsantrasyon seviyelerinin kaotik (düzensiz) davranış sergilemeleri ve tümör arasında bir ilişki olabileceğini matematiksel olarak kanıtladığını ifade eden Dr. Demirkıran, "Matematiksel biyoloji, canlılığın matematiksel araçlar ile anlaşılması için çalışan bir bilim dalıdır. Hücreler, fizik biliminde olduğu gibi bir nevi matematiksel denklemlere riayet ederek kendi ölümüne karar verir. Buna programlı hücre ölümü veya apoptosis deniyor. Eğer hücrenin apoptosis mekanizmasında sorun varsa tümöre dönüşme olasılığı yüksek. Yaptığım çalışmada hücre içerisinde apoptosise karar veren mekanizmanın, kaotik hale dönüşmesi için gerekli matematiksel koşullarla tümör oluşumuna sebep olan koşulların (Tamir edilemeyen DNA hasarı ve apoptosise karşı direnç) aynı olduğunu, dolayısıyla kaotik davranışın gerçekten de bir kanser türü ortaya çıkarabileceğini kanıtladım" dedi.

'TÜMÖRLERİN ÖLDÜRÜLMESİ KOLAYLAŞACAK'

Kanserle mücadelede, matematiğin çok büyük bir rol oynayacağını ifade eden Dr. Demirkıran, "Şu an için, hücre düzeyinde protein konsantrasyonlarının, kaotik davranışı tespit edebilecek kesinlikte bir ölçümü yapılmadı. Eğer bu bilgi, hücre içerisinde teyit edilirse, matematiksel denklemler aynı zamanda kaos sebebiyle ortaya çıkan tümörlerin apoptosis mekanizmalarının düzeltilmesi için gerekli olan ilaçların geliştirilmesi için de yol gösterici olacak. Tümör hücrelerini öldürmeye zorlamak için radyoterapi kemoterapi gibi tedaviler kullanılıyor. Ama bu tedaviler sağlıklı hücreleri de öldürüyor. Eğer tümörlerin apoptosis mekanizmalarını tekrardan tedaviye duyarlı hale getirecek bir ilaç tedavisi geliştirilirse, tümörlerin öldürülmesi kolaylaşacak" diye konuştu.(DHA)