Kurtuluş Savaşı'nın son şehitlerinin mezarları aranıyor
KURTULUŞ Savaşı'nda son çatışmaların yaşandığı Balıkesir'in Bandırma ilçesi Ayyıldız Tepe mevkisinde şehit olan askerlerin mezarlarının bulunması için bilimsel çalışma başlatıldı. Çalışmayla 73 şehidin defnedildiği yerlerin tespit edilmesi hedefleniyor.
13 Aralık 2021 - 11:35 - Güncelleme: 13 Aralık 2021 - 17:05
Bandırma Belediyesi ve Kent Konseyi'nin destekleriyle yürütülen çalışmada; Harp Coğrafyacısı Dr. Selim Erdoğan, Jeofizik Uzmanı Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aydın Büyüksaraç, Bandırma Kent Konseyi Başkanı Serdar Polat, Kent Konseyi Yürütme Kurulu Üyesi Tarihçi-Yazar Ümit Doğan, Kent Konseyi Tarih Çalışma Grubu Sözcüsü Tarihçi Yazar Dr. Töre Sivrioğlu yer alacak.
'ALAY KOMUTANI DAHİ BURADA ŞEHİT OLDU'
Birtakım bulgular nedeniyle geçen ay bölgeye geldiklerini ifade eden Dr. Selim Erdoğan, şunları söyledi:
"17-18 Eylül'de, İstiklal Savaşı'nın silahlı evresinin son 2 gününde yaşanan muharebelerde şehit olmuş, Kocaeli Grubu'na, Deli Halit Paşa'nın birliklerine ait askerlerimizin yerleri olduğuna dair birtakım bulgular elde edilmişti. Bir yüzeysel ön arazi etüdü gerçekleştirdik. Bulduğumuz sahalardan birisi burasıydı. 17 Eylül'ü 18'e bağlayan, Yunanların Kapıdağ Yarımadası'ndan son çekilişlerini gerçekleştirdikleri gece, bu çekilişi örtmek için bu tepelerde bıraktıkları artçı alaylarla çarpışıldı. Kocaeli Grubu'na mensup mürettep müfrezenin muharebesi ki; bu muharebelerde alay komutanımız dahi burada şehit olmuştur. Bu bölgede 70'i aşkın şehidimizin olduğunu biliyoruz. Zaten Ayyıldız Tepe'de yapılmış anıt var. Anıtın altında da şehitler olduğu söylenmişti. Bu gayet doğal, çünkü bu gördüğünüz tepelerin tamamı Kapıdağ Yarımadası'nı örtüyor. Bunların hepsinde Yunan artçı alayının askerleri, bölükleri vardı. Bu tepelerin hepsini ele geçirmek zorundaydık ki, tepenin arkasında çekilmekte olan Yunan tümenini, Sümilas Kolordusunu çevirip, aynı Dumlupınar'da olduğu gibi imha edebilelim. Bütün gece boyunca, hatta sabaha kadar burada bu muharebeler sürdü. Tepelerin hepsinde şehitlerin olması muhtemel. Çünkü şehitler bir yere nakledilmedi. Şehit oldukları yere, İslami usullere ve askeri geleneklere göre defni yapılıyor."
Ayyıldız Tepe'nin, şehit mezarlarının bulunması en muhtemel yer olduğunu söyleyen Dr. Erdoğan "Doğu batı ekseni, 100 yıllık aşınma süresine rağmen ortada. Devrilmiş bir şahide yapısı yine bir şüphe uyandırıyor. Bu şekilde kazılıp, sonra tekrar toprağın doldurulduğu araziye has noktasal, farklı bir tip görüyoruz burada. Burası, bizim olası şehitlik olarak tespit ettiğimiz bir noktaydı" dedi.
Bölgede jeofizik çalışması yapılacağını söyleyen Dr. Erdoğan, şu ifadeleri kullandı:
"Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi'nden Prof. Dr. Aydın Büyüksaraç hocamız ve Sivas'tan gelen hocamızla burada jeoradar programını tamamlayacağız. Kafamızda hala soru işareti kalırsa da Bandırma Müze Müdürlüğüyle koordineli bir şekilde, Kültür ve Turizm Bakanlığı burada bir kazı programı uygulayacak. Ama gerek kalmayacağını ümit ediyorum. Yerleri kaybolan, net bilinmeyen, yanılmıyorsam 73 şehidimizin en azından bir kısmının yerini bu şekilde tespit etmiş olacağız."
'DEFİN ALANLARININ OLDUĞUNUN KANITLARI GÖRÜLÜYOR'
Jeofizik Uzmanı Prof. Dr. Aydın Büyüksaraç da çalışmalar hakkında şu bilgileri verdi: "Bandırma'da son kurşunun atıldığı, Büyük Taarruz'un sonlandığı şehitlik alanlarımızda bir yüzey araştırması yapacağız. Burada bir yüzey araştırması ve jeofizik çalışmaları gerçekleştirip, olası şehitlik alanlarını tespit etmeye çalışacağız. Alanlarımız daha önceki tarihsel belge ve bilgilere dayalı olarak tespit edildi. Bu alanlarda yüzeyde görülen şahide taşları ve çevrik mezar taşlarının etrafında yaygınlığı tespit etmeye çalışacağız. Bu yaygınlığa bağlı olarak da bu alanın bir şehitlik olarak belirlenmesi, haritalandırma çalışmalarını gerçekleştirmeye çalışacağız. Şu an yaptığımız yüzey alanı tarama çalışması. Bundan sonraki zamanlarda da bu çalışmaları jeofizik yöntemlerle tamamlamaya çalışacağız."
'OLASI MEZAR TAŞLARININ YÖNELİMLERİ KIBLE YÖNÜNDE'
İlk yapılan çalışmada elde ettikleri veriler de hatırlatan Prof. Dr. Büyüksaraç, "Yüzeydeki bulgular zaten buranın bir şehitlik olabileceği yönünde. Çünkü şehit defin alanlarında genellikle yönlenmeler, bizim için çok önemli. Kıble doğrultusunda bir defin gerçekleştiriliyor. Olası mezar taşlarının yönelimleri kıble yönünde olduğunu gösteriyor ve savaş şartlarında, cephe koşullarında, daha önceki Başkumandanlık, Sakarya Meydan Muharebesi, Çanakkale Kara Savaşları'nda benzer şekilde burada da defin alanlarının olduğunun kanıtları görülüyor. Tabii bunları jeofizik araştırmalarla bütünleştirip, yüzeydeki bulguları yer altındaki bulgularla karşılaştırıp, bunu gerçek olup olmadığını bulmaya çalışacağız. Zahmetli bir çalışma, ilk olarak burada bir tarama gerçekleştirip, arkasından daha geniş çaplı bir çalışmayı başlatmayı planlıyoruz" ifadelerini kullandı.
Bandırma'nın düşman işgalinden kurtuluşunun 100'üncü yılında, bölgede şehitlikler oluşturmak istediklerini kaydeden Kent Konseyi Başkanı Serdar Polat ise, "Umudumuz Bandırma'nın kurtuluşunun 100'üncü yılı etkinliklerinde bulduğumuz şehit mezarlarımızı, son Mehmetlerimizi, bulgular ile bilimle destekleyerek, bu alanlarda çalışmalar yaparak, şehitlikler oluşturmak. Tabii bu çalışma Bandırma Belediyesi'nin desteğiyle gerçekleşiyor. Bu çalışmalardan sonra ilerleyen süreçte yapılan çalışmaları netleştirip, sonuçları bizlere hocalarımız iletecek. Bu doğrultuda ilgili mercilerle çalışmalar yapılacaktır."
'ALAY KOMUTANI DAHİ BURADA ŞEHİT OLDU'
Birtakım bulgular nedeniyle geçen ay bölgeye geldiklerini ifade eden Dr. Selim Erdoğan, şunları söyledi:
"17-18 Eylül'de, İstiklal Savaşı'nın silahlı evresinin son 2 gününde yaşanan muharebelerde şehit olmuş, Kocaeli Grubu'na, Deli Halit Paşa'nın birliklerine ait askerlerimizin yerleri olduğuna dair birtakım bulgular elde edilmişti. Bir yüzeysel ön arazi etüdü gerçekleştirdik. Bulduğumuz sahalardan birisi burasıydı. 17 Eylül'ü 18'e bağlayan, Yunanların Kapıdağ Yarımadası'ndan son çekilişlerini gerçekleştirdikleri gece, bu çekilişi örtmek için bu tepelerde bıraktıkları artçı alaylarla çarpışıldı. Kocaeli Grubu'na mensup mürettep müfrezenin muharebesi ki; bu muharebelerde alay komutanımız dahi burada şehit olmuştur. Bu bölgede 70'i aşkın şehidimizin olduğunu biliyoruz. Zaten Ayyıldız Tepe'de yapılmış anıt var. Anıtın altında da şehitler olduğu söylenmişti. Bu gayet doğal, çünkü bu gördüğünüz tepelerin tamamı Kapıdağ Yarımadası'nı örtüyor. Bunların hepsinde Yunan artçı alayının askerleri, bölükleri vardı. Bu tepelerin hepsini ele geçirmek zorundaydık ki, tepenin arkasında çekilmekte olan Yunan tümenini, Sümilas Kolordusunu çevirip, aynı Dumlupınar'da olduğu gibi imha edebilelim. Bütün gece boyunca, hatta sabaha kadar burada bu muharebeler sürdü. Tepelerin hepsinde şehitlerin olması muhtemel. Çünkü şehitler bir yere nakledilmedi. Şehit oldukları yere, İslami usullere ve askeri geleneklere göre defni yapılıyor."
Ayyıldız Tepe'nin, şehit mezarlarının bulunması en muhtemel yer olduğunu söyleyen Dr. Erdoğan "Doğu batı ekseni, 100 yıllık aşınma süresine rağmen ortada. Devrilmiş bir şahide yapısı yine bir şüphe uyandırıyor. Bu şekilde kazılıp, sonra tekrar toprağın doldurulduğu araziye has noktasal, farklı bir tip görüyoruz burada. Burası, bizim olası şehitlik olarak tespit ettiğimiz bir noktaydı" dedi.
Bölgede jeofizik çalışması yapılacağını söyleyen Dr. Erdoğan, şu ifadeleri kullandı:
"Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi'nden Prof. Dr. Aydın Büyüksaraç hocamız ve Sivas'tan gelen hocamızla burada jeoradar programını tamamlayacağız. Kafamızda hala soru işareti kalırsa da Bandırma Müze Müdürlüğüyle koordineli bir şekilde, Kültür ve Turizm Bakanlığı burada bir kazı programı uygulayacak. Ama gerek kalmayacağını ümit ediyorum. Yerleri kaybolan, net bilinmeyen, yanılmıyorsam 73 şehidimizin en azından bir kısmının yerini bu şekilde tespit etmiş olacağız."
'DEFİN ALANLARININ OLDUĞUNUN KANITLARI GÖRÜLÜYOR'
Jeofizik Uzmanı Prof. Dr. Aydın Büyüksaraç da çalışmalar hakkında şu bilgileri verdi: "Bandırma'da son kurşunun atıldığı, Büyük Taarruz'un sonlandığı şehitlik alanlarımızda bir yüzey araştırması yapacağız. Burada bir yüzey araştırması ve jeofizik çalışmaları gerçekleştirip, olası şehitlik alanlarını tespit etmeye çalışacağız. Alanlarımız daha önceki tarihsel belge ve bilgilere dayalı olarak tespit edildi. Bu alanlarda yüzeyde görülen şahide taşları ve çevrik mezar taşlarının etrafında yaygınlığı tespit etmeye çalışacağız. Bu yaygınlığa bağlı olarak da bu alanın bir şehitlik olarak belirlenmesi, haritalandırma çalışmalarını gerçekleştirmeye çalışacağız. Şu an yaptığımız yüzey alanı tarama çalışması. Bundan sonraki zamanlarda da bu çalışmaları jeofizik yöntemlerle tamamlamaya çalışacağız."
'OLASI MEZAR TAŞLARININ YÖNELİMLERİ KIBLE YÖNÜNDE'
İlk yapılan çalışmada elde ettikleri veriler de hatırlatan Prof. Dr. Büyüksaraç, "Yüzeydeki bulgular zaten buranın bir şehitlik olabileceği yönünde. Çünkü şehit defin alanlarında genellikle yönlenmeler, bizim için çok önemli. Kıble doğrultusunda bir defin gerçekleştiriliyor. Olası mezar taşlarının yönelimleri kıble yönünde olduğunu gösteriyor ve savaş şartlarında, cephe koşullarında, daha önceki Başkumandanlık, Sakarya Meydan Muharebesi, Çanakkale Kara Savaşları'nda benzer şekilde burada da defin alanlarının olduğunun kanıtları görülüyor. Tabii bunları jeofizik araştırmalarla bütünleştirip, yüzeydeki bulguları yer altındaki bulgularla karşılaştırıp, bunu gerçek olup olmadığını bulmaya çalışacağız. Zahmetli bir çalışma, ilk olarak burada bir tarama gerçekleştirip, arkasından daha geniş çaplı bir çalışmayı başlatmayı planlıyoruz" ifadelerini kullandı.
Bandırma'nın düşman işgalinden kurtuluşunun 100'üncü yılında, bölgede şehitlikler oluşturmak istediklerini kaydeden Kent Konseyi Başkanı Serdar Polat ise, "Umudumuz Bandırma'nın kurtuluşunun 100'üncü yılı etkinliklerinde bulduğumuz şehit mezarlarımızı, son Mehmetlerimizi, bulgular ile bilimle destekleyerek, bu alanlarda çalışmalar yaparak, şehitlikler oluşturmak. Tabii bu çalışma Bandırma Belediyesi'nin desteğiyle gerçekleşiyor. Bu çalışmalardan sonra ilerleyen süreçte yapılan çalışmaları netleştirip, sonuçları bizlere hocalarımız iletecek. Bu doğrultuda ilgili mercilerle çalışmalar yapılacaktır."
YORUMLAR