Savunma Bakanı Akar, Macaristan Gelibolu Anıtı'nın açılışına katıldı

Çanakkale Savaşları sırasında 107 yıl önce Türk askeri yanında savaşarak hayatlarını kaybeden Macar askerlerinin anısına yapılan Macaristan Gelibolu Anıtı'nın açılışı yapıldı. Çanakkale Destanı Tanıtım Merkezi yerleşkesinde düzenlenen açılış törenine Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar, Macaristan Savunma Bakanı Kristof Szalay-Bobrovniczky, Macaristan Genelkurmay Başkan Yardımcısı Korgeneral Zsolt Sandor, Kuzey Deniz Saha Komutanı Tümamiral İbrahim Özdem Koçer, Gelibolu 2. Kolordu Komutanı Tümgeneral Rasim Yaldız, Boğaz ve Garnizon Komutanı Tuğamiral Mustafa Turhan Ecevit, Çanakkale Savaşları ve Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir ile Macaristan'dan gelen askeri heyet katıldı. Program iki ülkenin milli marşlarının okunmasıyla başladı.

Törende konuşan Bakan Hulusi Akar, "Bir araya gelmemizin ve bu anıtın sebebi, burada gerçekten büyük bir kahramanlık gösteren Türk Silahlı Kuvvetleri unsuruyla, Türk unsuruyla beraber omuz omuza beraber mücadele eden kahraman Macar askerlerinin hatırlanması amacıyla, bu iradeyle anıtın yapılmasına karar verdik. Yani bir anlamda dünya savaşının seyrini değiştiren ve bütün dünyaya 'Çanakkale Geçilmez' dedirten muharebelerin olduğu bir alanda beraber mücadele ettiğimiz bir milletin mensuplarıyla, Macaristan mensuplarıyla beraber burada bulunmanın memnuniyetini yaşıyoruz. Dün ve bugün tarihte ve günümüzde bize karşı her zaman dostluk ve kardeşlik ilişkilerini sürdüren Macar halkına da buradan şahsım ve ülkem adına saygılarımı, şükranlarımı sunuyorum" dedi.

'MACAR HALKIYLA, MACARİSTAN'LA BİNLERCE YILLIK İLİŞKİMİZ VAR'

İki ülke arasındaki kültürel ve tarihi bağların önemini vurgulayan Bakan Akar, "Macar halkıyla, Macaristan'la binlerce yıllık ilişkimiz var. Binlerce yıllık dostluk münasebetlerimiz var. Dolayısıyla bunları devamlı hatırlamak durumundayız. Ve bu iki ülke arasındaki kültürel ve tarihi bağların da ne kadar önemli olduğunu bugün bir kez daha görmekteyiz. Tarihi ortak şahsiyetlerimiz var. Ortak mimari eserlerimiz var. Ve bu tarih boyunca bütün coğrafyada gerçekten Türk ve Macaristan iş birliğinin, Macar iş birliğinin güzel örneklerinin sergilendiği sembol faaliyetlerimiz var. Tarihin derinliklerinden gelen bu ilişkilerimiz özellikle 1'inci Dünya Savaşı sırasında somut olarak kendisini göstermiştir. Hepinizin bildiği gibi Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) Osmanlı ordusunun 15'inci Kolordusu Galiçya'da mücadele ederken benzer şekilde Macar askerleri de burada Türk askerleriyle omuz omuza mücadele etmişlerdi. Bu tarihteki beraber yaşadıklarımız, kederde ve kıvançta bir olmamız bugünkü siyasetimizi de belirleyen en önemli etkenlerden biridir. Bildiğiniz gibi bu mücadelede şehit olanların bir kısmı şu anda Budapeşte Şehitliği'nde yatmaktadır. Macar dostlarımızın oradaki şehitlerimize büyük bir titizlikle, büyük bir nezaketle ve büyük bir ilgiyle bakmaları nedeniyle ben burada tekrar teşekkürlerimi sunuyorum" açıklamalarında bulundu.

'İKİLİ İLİŞKİLERİMİZİN HER GEÇEN GÜN ARTACAĞINA İNANIYORUM'

Çanakkale Savaşları sırasında yaklaşık 200 Macar askerinin Türk askeriyle birlikte savaştığını söyleyen Bakan Akar, "Tüm Macar askerlerini de burada saygıyla anıyorum. Çanakkale'de görev yapan Macar askerlerinin anısı Budapeşte Türk Şehitliği'nde yatan 480 askerimiz Türk-Macar dostluğunun çok önemli göstergesi ve halkasıdır. Türkler ve Macarlar tarihte beraber olmuşlarsa bugün de bütün çalışmalarımızda başta savunma ve güvenlik olmak üzere diğer bütün alanlar dahil çok sıkı iş birliğinde olmamızın memnuniyeti içindeyiz. Günümüzde hem Macaristan hem de Türkiye'nin çevresinde meydana gelen risk ve tehditlerin artmasıyla ikili iş birliğimizin çok daha önem kazandığını söylememiz yanlış olmaz. Hem birer NATO müttefiki olarak hem de ikili ilişkiler çerçevesinde önümüzdeki dönemde ikili ilişkilerimizin her geçen gün artacağına ben bütün samimiyetimle inanıyorum. Aramızdaki bu tarihi bağları unutmamız mümkün değil. Biz bunları her zaman saygıyla anıyoruz. Tarihteki yakın ilişkilerimizi sembolize eden bu anıtın da son derece önemli ve anlamlı olduğunu ve mevcut manevi mirasımıza ilave bir katkı sağladığını buradan belirtmek istiyorum. Tarihimizi hatırlamak bakımından önemli ve anlamlı olduğunu değerlendirdiğimiz bu eserin, bu anıtın yapılmasında emeği geçen herkese teşekkür ediyorum. Kahramanca, omuz omuza mücadele ederek, hayatlarını vatan için, millet için, bayrak için veren Türk ve Macar askerlerini bir kez daha rahmet, saygı ve minnetle anıyorum. Yaşasın Türk-Macar dostluğu" dedi.

Yapılan konuşmadan sonra Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Macaristan Savunma Bakanı Kristof Szalay-Bobrovniczky'nin kurdele kesilmesiyle anıtın açılışı gerçekleştirildi.

'TÜRKLER İÇİN ÇANAKKALE NE İSE BİZ MACARLAR İÇİN DE DOBERDO SAVAŞ ALANI O'

Anıt açılışının ardından konuşan Macaristan Savunma Bakanı Kristof Szalay-Bobrovniczky, "Savaşan tüm milletlerin mutlaka kutsal saydıkları yerler vardır. Ama bunların kutsallığı dinden kaynaklanmaz. Söz konusu yerler şehitlerin kanıyla, orada gösterilen kahramanlıkla kutsanmış, savaşların seyrini değiştiren cepheler-savaş alanlarıdır. Milletlerimizin tarihi birer savaşlar silsilesidir. Böylece kahramanlığa saygı duyanlar için ziyaretgah anlamına gelen buna benzer birçok yer vardır. Bunlar arasında da 1'inci Dünya Savaşı'nın devasa savaş alanları öne çıkmaktadır. Ama buna şaşırmamalıyız. Bu alanlardaki çarpışmalar savaşan tarafları en büyük gayretlere zorlamış, dönemin gelişmiş silahları o zamana kadar eşi görülmemiş zayiatlara sebebiyet vermiştir. Çanakkale'nin, Türkler için buna benzer, kutsal bir alan olduğunu çok iyi bilirim. Burası daha donanımlı ve yine kahramanca savaşmış düşmana karşı, ecdadına layık şekilde birçok zafere imza atmış Türk askerlerin savaştığı bir alandır. Türkler için Çanakkale ne ise biz Macarlar için de Doberdo savaş alanı odur. Çanakkale, siperlerdeki çarpışmalarda çekilen eziyetin bir simgesidir ve kendi vatanları uğruna diğer her şeyi bir kenara bırakan Türk askerlerini anma yeridir" ifadelerini kullandı.

'ANIT, BİZE HALKLARIMIZIN BENZERLİKLERİNİ ANIMSATIYOR'

Çanakkale Savaşları sırasında neler yaşandığını bildiğini söyleyen Bakan Kristof Szalay-Bobrovniczky sözlerini şöyle sürdürdü:

"Süngü çarpışmalarına, İtilaf savaş gemilerinin ağır toplarına, hava muhalefetine, hastalıklara, çağdaş silahlara ve uygun arazi toplarının olmayışına katlanmak gerekmişti. Askerlerin bir sözü vardır; topçular, savaş alanlarının kraliçeleridir ve gemi toplarının çelik fırtınalarına karşı çıkma cüretini göstermek boşunadır. Böyle bir ortamda Avusturya-Macaristan zor zamanlar yaşayan Türk askerlerine yardım elini uzatarak onlara top bataryaları yollamıştır. Gönderilen ağır topların yanında Macar askerler de gelmişler ve Türk silah arkadaşlarıyla omuz omuza çarpışmışlardır. Bu dostluk mücadelesinin hatırası bugün dikilen anıttır. Bu kutsal yerde Türk dostlarının yardımına yetişen ve onlarla beraber eski bir silah arkadaşlığını yaşatan Macar askerlerinin hatıralarını ölümsüzleştirmemize olanak sağlayan Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine şükranlarımı sunarım. Bizim için bu Macar anıtı, çok daha fazla anlam taşımaktadır. Bu anıt bizlere vaktiyle barış ve karşılıklı saygıyla sonuçlanan eski savaşlarımızı hatırlatıyor. Bize halklarımızın benzerliklerini, uzun birlikteliklerini ve tarihimizin ortak kaynaklarını anımsatıyor."

'BİZ TÜRK HALKINA GÜVENİYORUZ VE ONLAR DA BİZE GÜVENEBİLİRLER'

İki halk arasındaki kardeşliği anlatan Bakan Kristof Szalay-Bobrovniczky, "Bizler, Çanakkale'nin haricinde de birbirimize çözülmez kesin bağlarla bağlıyız. Kahraman askerler, cesaretin şartsız saygısıdır. Milletlerimizin tarihlerinde saklı olan güce ve herhangi bir ön koşul olmaksızın, milletimizin ayakta kalması ve bağımsızlığı için savaşan ecdadımızın izinden gitmemiz gerektiğine inanmalıyız. İçinde bulunduğumuz savaşlar ve krizlerle dolu bu dönemi haklarımızın arasındaki dostluğun yardımıyla atlatabileceğimize inanmalıyız. Biz Türk halkına güveniyoruz ve onlar da bize güvenebilirler. Eskilerde somut adımlarda vücut bulan ve uzak geçmişe dayanan köklü kardeşlik duygusu da buna izin verir ve bunu mecbur kılar. Bilindiği gibi, çok sayıda Macar mülteci Osmanlı'ya sığınmıştı. Ayrıca, nasıl ki Macar topraklarında yatan Türk şehitleri varsa, ebedi uykularını Türk topraklarında uyuyan Macar kahramanlar da vardır. Mezarların dokunulmazlığı bu karşılıklı saygıyı da hatırlatır. Bu anıtın açılışı askerlerimizin cesareti önünde bir baş eğme, dahası anıtın bu anlamlı yerde yer alması ortak tarihimize bir saygı duruşudur. Binlerce kilometre öte olsak da ruh kardeşliğimiz bu mesafeyi kapatıp yakın ve dostane iş birliğine mükemmel bir temel ve fırsat sunar, iki halk arasındaki saygının ve kardeşliğin daha da derinleşerek böyle devam edeceğini ümit ederim" diye konuştu.

Macaristan Savunma Bakanlığı ve Macar Silahlı Kuvvetler Genelkurmayı adına, Macaristan Savunma Bakanı Kristof Szalay-Bobrovniczky ve Macar Genelkurmay Başkan Yardımcısı Korgeneral Zsolt Sandor, Türkiye Milli Savunma Bakanlığı adında ise Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, açılışı yapılan anıta çelenk koydu.
Program, saygı duruşunda bulunulmasının ardından sona erdi. (DHA)