Türkiye'nin en pahalı mahallesinde imar durduruldu
Dünyanın ve Türkiye'nin en zengin insanlarının ev aldığı, lüksün, eğlencenin merkezi olan Bodrum'un Yalıkavak Mahallesi'nde yapılaşma durdurulurken, milyon dolarlara satılan evlerin projeleri askıya alındı.
19 Mart 2021 - 16:00 - Güncelleme: 19 Mart 2021 - 16:01
Türkiye'nin en gözde turizm merkezlerinde biri olan Bodrum'un Yalıkavak Mahallesi'nde yapılaşma durduruldu. Milyon dolarlık projelerin olduğu, özellikle jet sosyetenin mekanı olarak bilinen Yalıkavak Mahallesi'nde durdurulan yapılaşma Bodrum Belediyesi'ne mahkeme tarafından tebliğ edildi.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2013 tarihinde onaylanan Bodrum Yalıkavak beldesi 1/25.000 ölçekli çevre düzeni planının iptali için, TMMOB Şehir Plancıları Odası tarafından, Muğla 2. İdare Mahkemesine suç duyurusunda bulunulmuştu. Bakanlık aleyhine açılan davada mahkeme 2015 yılının ekim ayında 'dava konusu işlemin iptaline' karar vermişti. Bu kararın ardından Aralık ayında Yalıkavak'ın 1/5000 Nazım İmar ve 1/1000'lik Uygulama İmar Planları da iptal edilmişti. TMMOB Şehir Plancıları Odası Muğla Şubesi Yönetim Kurulu adına yapılan açıklamada davanın açılma gerekçeleri sıralanarak, en önemli gerekçenin Yalıkavak için yapılan 1/25.000'lik planın, 2011 yılında onaylanarak yürürlüğe giren 1/100.000'lik Aydın-Denizli-Muğla Çevre Düzeni Planına aykırı olduğu iddia edilmişti. Muğla 2. İdare Mahkemesi'nin verdiği karar Danıştay'da bozulmuş ve iptal edilen 1/25.000, 1/5.000 ve 1/1.000'lik planlar da tekrar yürürlüğe girmişti. Şehir Plancıları Odası'nın itirazı üzerine tekrar görülen dava sonuçlandı. Muğla 2. İdare Mahkemesi'nin kararıyla Yalıkavak planları temyiz yolu açık olmak üzere tekrar iptal oldu.
Yapılaşmanın durduğunu söyleyen Bodrum Belediye Başkanı Ahmet Aras, "Şu anda Yalıkavak'ta mevcut, devam eden inşaatların seviye tespitinin yapılıp kendilerine tebliğ edilmesi gerekiyor. Şu anda bu şekilde kalması için. Durdurulma meselesi biraz muamma aslında. Düşünün bir istinat duvarı ihtiyacı var, hafriyat yapılmış. Devam eden bir süreç. Bazı şeyler devam edebilir. Adam kalıbını çakmış, demirini döşemiş, en azından onların bitmesini beklemek lazım. Yoksa orada ciddi bir kayıp ortaya çıkacak. Ama daha henüz başlanmamış bloklar, ancak kabası bitmiş yerler ya da hafriyat edilmemiş yerler hiçbir şekilde devam etmeyecek. Bir taraftan ruhsatları, imar uygulamalarını da durdurduk zaten. Şu anda belediyemizden bu bölgelere ait hiçbir şekilde ruhsat kesilmiyor. Bu şu anlama da geliyor, o bölgede kamusal yatırımların da durduğu anlamına geliyor. Yol da yapamazsınız, altyapı da yapamazsınız artık orada. Bu imar planlarının bu şekilde iptal edilmesi iyi bir şey değil ama hata varsa tabi düzeltilmek zorunda. Şimdi biz de hemen çalışmaya başladık. 1/25000 ve 100000 ölçekliye aykırı olan özelikle 1000 ve 5000 ölçekli imar planlarını tekrar gözden geçiriyoruz şu anda. Aslında Çevre Bakanlığımızın birinci öncelikli görevi ama bu planları üst ölçekli planlara uygun hale getirmek zorundayız" açıklamasında bulundu.
"Bodrum'u koruyacağız"
Bodrum'u korumak zorunda olduklarını ifade eden Aras, "Yani biz hep şunu söylüyoruz. Bodrum'un korunmaya ihtiyacı var ve imar planları eliyle Bodrum'da büyük bir tahribat yaşanıyor. Burada kaçak inşaat yapılmıyor. Burada şu anda mevcut hak verilen planlar yoluyla yapılaşma hızla ilerliyor. Anayasal hak. İnsanlar imar durumu belgesi almaya geldiği zaman, 'ben arsama inşaat yapacağım' dediği zaman 'hayır sen bunu yapamazsın çünkü biz Bodrum'u koruyacağız' diyemiyorsun. Zaten imar planları belli alanlarda bu hakkı tanımış insanlara. O yüzden bizim burada yapacağımız iş o planları revize ederek, mahkememizin ve bilirkişinin de buradaki çekincelerine dayanak olacak şekilde düzenlemek ve 1/100000, 1/25000 planlara uygun hale getirmek. Tekrar tekrar söylüyorum asıl yetkili Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız yapacak. Turizm Bakanlığımızın da yetkileri var. Onların da söyleyecekleri sözler vardır" diye konuştu.
"Bakanlık temyize başvuracak"
Bakanlığın temyize başvuracağını söyleyen Aras, "Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bununla ilgili bilgi ve belge topluyor. Tabi ki Bakanlık temyize başvuracak. Ancak belli bir temyiz süreci vardır, hemen devreye girmez. 6 ay mı sürer, 1 sene mi sürer, bunu şu anda söylemek zor. İmar planlarının yeniden gözden geçirilmesi aslında kötü bir şey değil. Tabi ki mağduriyetler olacaktır. Özellikle Yalıkavak'ta şu anda devam eden şantiyeler var. Oralarda çalışan 5 kişiden, 1000 kişiye, 1500 kişiye personel var. Şimdi birdenbire 'kapattım sistemi hadi siz eve gidin, 6 ay sonra tekrar gelin, imar planları ne zaman onaylanırsa' mı diyeceğiz? Çok ciddi bir mağduriyet olduğu kesin. Bitmeyen projeler orada bazı sıkıntılar da yaratabilir. Ben Çevre Bakanlığımızın bu konuda gerekli temyiz çalışmaları yaptığını biliyorum. Yargımızın da doğru karar ne ise vereceğine inanıyorum. Burada şu olsun, ne Bodrum tahrip olsun, ne de yatırıcılar ya da işçiler mağdur olsun. Burada gerçekten doğru bir noktada durmalıyız. Ama biz bir an önce Bodrum ölçeğinde, kendi ölçeğimizde bu çalışmaları başlattık. Bu planların yeniden irdelenmesine başladık. Mahkeme kararında belirtilen, özellikle önemli doğa alanı olarak belirlenen Bodrum Yarımadasının tahrip olmasına engel olacak düzenlemeleri ben Çevre Bakanlığımızla birlikte yapacağımıza inanıyorum" dedi.
Yalıkavak planlarının mahkemece iptali sonucu oluşan duruma ilişkin bilgi veren imardan sorumlu Başkan Yardımcısı Turgay Kaya ise "Yalıkavak Mahallesi 1/1.000 ölçekli planıyla, 5.000 ölçekli nazım imar planımız, Muğla Plancılar odasının açmış olduğu dava sonucu mahkeme planların iptal kararını verdi. Bu karar Muğla Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğümüz tarafından idaremize tebliğ edildi. Tebliğ tarihi itibariyle biz Yalıkavak planlarının iptali nedeniyle ve bunun sonucu olarak da belediyemiz Yalıkavak bölgesindeki ruhsat başvurularını askıya alarak devam eden inşaatların seviyesini tespit etme çalışmalarına başladı. Mahkeme iptal kararının fiili ve hukuki gereklerini yerine getiriyoruz" dedi.
Müktesep haklar tekrar verilecek
Müktesep yani kazanılmış hakların korunacağını belirten Kaya "müktesep haklar, bir plan mahkeme kararıyla iptal edildiğinde hukuki sonuçları şu şekildedir. İlgili idare planların iptal edildiği bölgede inşaat seviyesini tespit eder, inşaatın gelmiş olduğu aşamayı bütün boyutlarıyla tespit eder, onları listeler, kayda geçirir ve bu işlemler sonrasında bütün ruhsat işlemlerin inşai faaliyetleri önemli ölçüde durdurur. Önemli ölçüde durdurur diyorum çünkü müktesep haklarının korunması gerekiyor. Bu da şu anlama gelir; Danıştay tarafından bu karar kesinleşirse ondan sonra müktesep haklar yönünden geçiş koşulları belirlenebilir yani kazanılmış haklara ilişkin düzenlemeler 25 ve 100binliklerde tekrar yer alabilir böylece mağduriyetlerin önüne geçilmiş olur. Ruhsatlar yeniden yani daha önce usulüne uygun hatasız hilesiz olarak verilmiş olan bütün ruhsatlar yeniden değerlendirilerek müktesep hak oluşturduğu için kaldığı yerden devam edebilir. Danıştayın bu konuyla ilgili içtihat olmuş kararları da mevcuttur" şeklinde konuştu.
Biz bu süreci yönetmek için buradayız
Mahkemece iptal edilen plan iptalinden kimsenin tedirgin olmaması gerektiğini söyleyen Başkan Yardımcısı Kaya, kimseyi mağdur etmeyeceklerini sözlerine ekleyerek "İnşaat belli bir ölçeğe gelmişse ince işçiliği kalmışsa onların hepsine izin vereceğiz. Misal 1 kat çıkmış 2'ci katı çıkacaksa orada bir seviye tespiti yapıp o katı biz müktesepten sayacağız. Ondan sonrası için devamına izin vermeyeceğiz. Yeni bir plan geldiğinde veya Danıştay kararı bozduğunda buna göre durumu yeniden değerlendireceğiz, oradaki gelinmiş seviyeyi koruyacağız ve yeni plan durumuna bakıp, yeni plana uygun izin vereceğiz. Bu konuda hiç tedirginliğe gerek yok. Bu konunun tarafları ilgilileri, Yalıkavak halkı müsterih olsun. Bizim varlık sebeplerimizden biride bu işleri bu süreçleri yönete bilmek. Kimsenin mağduriyetine sebep olmayacak şekilde bir takım düzenlemeleri yapmak. Bütün ilgililerle taraflarla görüşüyoruz, Bakanlığımızla görüşüyoruz. Bakanlığımızda muhtemelen bu kararı temiz edecektir. Yeni planlama sürecine de girilebilir. Biz Danıştay kararını bekleyelim Müktesep yönünden durumu inceledik. Kimseyi mağdur etmeyeceğiz" dedi.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2013 tarihinde onaylanan Bodrum Yalıkavak beldesi 1/25.000 ölçekli çevre düzeni planının iptali için, TMMOB Şehir Plancıları Odası tarafından, Muğla 2. İdare Mahkemesine suç duyurusunda bulunulmuştu. Bakanlık aleyhine açılan davada mahkeme 2015 yılının ekim ayında 'dava konusu işlemin iptaline' karar vermişti. Bu kararın ardından Aralık ayında Yalıkavak'ın 1/5000 Nazım İmar ve 1/1000'lik Uygulama İmar Planları da iptal edilmişti. TMMOB Şehir Plancıları Odası Muğla Şubesi Yönetim Kurulu adına yapılan açıklamada davanın açılma gerekçeleri sıralanarak, en önemli gerekçenin Yalıkavak için yapılan 1/25.000'lik planın, 2011 yılında onaylanarak yürürlüğe giren 1/100.000'lik Aydın-Denizli-Muğla Çevre Düzeni Planına aykırı olduğu iddia edilmişti. Muğla 2. İdare Mahkemesi'nin verdiği karar Danıştay'da bozulmuş ve iptal edilen 1/25.000, 1/5.000 ve 1/1.000'lik planlar da tekrar yürürlüğe girmişti. Şehir Plancıları Odası'nın itirazı üzerine tekrar görülen dava sonuçlandı. Muğla 2. İdare Mahkemesi'nin kararıyla Yalıkavak planları temyiz yolu açık olmak üzere tekrar iptal oldu.
Yapılaşmanın durduğunu söyleyen Bodrum Belediye Başkanı Ahmet Aras, "Şu anda Yalıkavak'ta mevcut, devam eden inşaatların seviye tespitinin yapılıp kendilerine tebliğ edilmesi gerekiyor. Şu anda bu şekilde kalması için. Durdurulma meselesi biraz muamma aslında. Düşünün bir istinat duvarı ihtiyacı var, hafriyat yapılmış. Devam eden bir süreç. Bazı şeyler devam edebilir. Adam kalıbını çakmış, demirini döşemiş, en azından onların bitmesini beklemek lazım. Yoksa orada ciddi bir kayıp ortaya çıkacak. Ama daha henüz başlanmamış bloklar, ancak kabası bitmiş yerler ya da hafriyat edilmemiş yerler hiçbir şekilde devam etmeyecek. Bir taraftan ruhsatları, imar uygulamalarını da durdurduk zaten. Şu anda belediyemizden bu bölgelere ait hiçbir şekilde ruhsat kesilmiyor. Bu şu anlama da geliyor, o bölgede kamusal yatırımların da durduğu anlamına geliyor. Yol da yapamazsınız, altyapı da yapamazsınız artık orada. Bu imar planlarının bu şekilde iptal edilmesi iyi bir şey değil ama hata varsa tabi düzeltilmek zorunda. Şimdi biz de hemen çalışmaya başladık. 1/25000 ve 100000 ölçekliye aykırı olan özelikle 1000 ve 5000 ölçekli imar planlarını tekrar gözden geçiriyoruz şu anda. Aslında Çevre Bakanlığımızın birinci öncelikli görevi ama bu planları üst ölçekli planlara uygun hale getirmek zorundayız" açıklamasında bulundu.
"Bodrum'u koruyacağız"
Bodrum'u korumak zorunda olduklarını ifade eden Aras, "Yani biz hep şunu söylüyoruz. Bodrum'un korunmaya ihtiyacı var ve imar planları eliyle Bodrum'da büyük bir tahribat yaşanıyor. Burada kaçak inşaat yapılmıyor. Burada şu anda mevcut hak verilen planlar yoluyla yapılaşma hızla ilerliyor. Anayasal hak. İnsanlar imar durumu belgesi almaya geldiği zaman, 'ben arsama inşaat yapacağım' dediği zaman 'hayır sen bunu yapamazsın çünkü biz Bodrum'u koruyacağız' diyemiyorsun. Zaten imar planları belli alanlarda bu hakkı tanımış insanlara. O yüzden bizim burada yapacağımız iş o planları revize ederek, mahkememizin ve bilirkişinin de buradaki çekincelerine dayanak olacak şekilde düzenlemek ve 1/100000, 1/25000 planlara uygun hale getirmek. Tekrar tekrar söylüyorum asıl yetkili Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız yapacak. Turizm Bakanlığımızın da yetkileri var. Onların da söyleyecekleri sözler vardır" diye konuştu.
"Bakanlık temyize başvuracak"
Bakanlığın temyize başvuracağını söyleyen Aras, "Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bununla ilgili bilgi ve belge topluyor. Tabi ki Bakanlık temyize başvuracak. Ancak belli bir temyiz süreci vardır, hemen devreye girmez. 6 ay mı sürer, 1 sene mi sürer, bunu şu anda söylemek zor. İmar planlarının yeniden gözden geçirilmesi aslında kötü bir şey değil. Tabi ki mağduriyetler olacaktır. Özellikle Yalıkavak'ta şu anda devam eden şantiyeler var. Oralarda çalışan 5 kişiden, 1000 kişiye, 1500 kişiye personel var. Şimdi birdenbire 'kapattım sistemi hadi siz eve gidin, 6 ay sonra tekrar gelin, imar planları ne zaman onaylanırsa' mı diyeceğiz? Çok ciddi bir mağduriyet olduğu kesin. Bitmeyen projeler orada bazı sıkıntılar da yaratabilir. Ben Çevre Bakanlığımızın bu konuda gerekli temyiz çalışmaları yaptığını biliyorum. Yargımızın da doğru karar ne ise vereceğine inanıyorum. Burada şu olsun, ne Bodrum tahrip olsun, ne de yatırıcılar ya da işçiler mağdur olsun. Burada gerçekten doğru bir noktada durmalıyız. Ama biz bir an önce Bodrum ölçeğinde, kendi ölçeğimizde bu çalışmaları başlattık. Bu planların yeniden irdelenmesine başladık. Mahkeme kararında belirtilen, özellikle önemli doğa alanı olarak belirlenen Bodrum Yarımadasının tahrip olmasına engel olacak düzenlemeleri ben Çevre Bakanlığımızla birlikte yapacağımıza inanıyorum" dedi.
Yalıkavak planlarının mahkemece iptali sonucu oluşan duruma ilişkin bilgi veren imardan sorumlu Başkan Yardımcısı Turgay Kaya ise "Yalıkavak Mahallesi 1/1.000 ölçekli planıyla, 5.000 ölçekli nazım imar planımız, Muğla Plancılar odasının açmış olduğu dava sonucu mahkeme planların iptal kararını verdi. Bu karar Muğla Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğümüz tarafından idaremize tebliğ edildi. Tebliğ tarihi itibariyle biz Yalıkavak planlarının iptali nedeniyle ve bunun sonucu olarak da belediyemiz Yalıkavak bölgesindeki ruhsat başvurularını askıya alarak devam eden inşaatların seviyesini tespit etme çalışmalarına başladı. Mahkeme iptal kararının fiili ve hukuki gereklerini yerine getiriyoruz" dedi.
Müktesep haklar tekrar verilecek
Müktesep yani kazanılmış hakların korunacağını belirten Kaya "müktesep haklar, bir plan mahkeme kararıyla iptal edildiğinde hukuki sonuçları şu şekildedir. İlgili idare planların iptal edildiği bölgede inşaat seviyesini tespit eder, inşaatın gelmiş olduğu aşamayı bütün boyutlarıyla tespit eder, onları listeler, kayda geçirir ve bu işlemler sonrasında bütün ruhsat işlemlerin inşai faaliyetleri önemli ölçüde durdurur. Önemli ölçüde durdurur diyorum çünkü müktesep haklarının korunması gerekiyor. Bu da şu anlama gelir; Danıştay tarafından bu karar kesinleşirse ondan sonra müktesep haklar yönünden geçiş koşulları belirlenebilir yani kazanılmış haklara ilişkin düzenlemeler 25 ve 100binliklerde tekrar yer alabilir böylece mağduriyetlerin önüne geçilmiş olur. Ruhsatlar yeniden yani daha önce usulüne uygun hatasız hilesiz olarak verilmiş olan bütün ruhsatlar yeniden değerlendirilerek müktesep hak oluşturduğu için kaldığı yerden devam edebilir. Danıştayın bu konuyla ilgili içtihat olmuş kararları da mevcuttur" şeklinde konuştu.
Biz bu süreci yönetmek için buradayız
Mahkemece iptal edilen plan iptalinden kimsenin tedirgin olmaması gerektiğini söyleyen Başkan Yardımcısı Kaya, kimseyi mağdur etmeyeceklerini sözlerine ekleyerek "İnşaat belli bir ölçeğe gelmişse ince işçiliği kalmışsa onların hepsine izin vereceğiz. Misal 1 kat çıkmış 2'ci katı çıkacaksa orada bir seviye tespiti yapıp o katı biz müktesepten sayacağız. Ondan sonrası için devamına izin vermeyeceğiz. Yeni bir plan geldiğinde veya Danıştay kararı bozduğunda buna göre durumu yeniden değerlendireceğiz, oradaki gelinmiş seviyeyi koruyacağız ve yeni plan durumuna bakıp, yeni plana uygun izin vereceğiz. Bu konuda hiç tedirginliğe gerek yok. Bu konunun tarafları ilgilileri, Yalıkavak halkı müsterih olsun. Bizim varlık sebeplerimizden biride bu işleri bu süreçleri yönete bilmek. Kimsenin mağduriyetine sebep olmayacak şekilde bir takım düzenlemeleri yapmak. Bütün ilgililerle taraflarla görüşüyoruz, Bakanlığımızla görüşüyoruz. Bakanlığımızda muhtemelen bu kararı temiz edecektir. Yeni planlama sürecine de girilebilir. Biz Danıştay kararını bekleyelim Müktesep yönünden durumu inceledik. Kimseyi mağdur etmeyeceğiz" dedi.
YORUMLAR