Zeytin ve zeytinyağı sektörü sürdürülebilirlik için buluştu
EGE Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği'nin düzenlediği 'İklim Değişikliği ve Sürdürülebilir Tarım: Zeytinin Geleceği Çalıştayı'nda iklim krizi ve buna karşı yeni bir ekonomik büyüme stratejisi sunan Avrupa Birliği (AB) Yeşil Mutabakat sürecinin sektöre etkileri konuşuldu. Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı İsmail Gülle çalıştaydaki konuşmasında, "Zeytinyağı ihracatımızda bu yıl 50 bin tonu hedefliyoruz" dedi.
08 Aralık 2021 - 16:05 - Güncelleme: 08 Aralık 2021 - 16:05
Türkiye'de tüm zeytin ve zeytinyağı ihracatçılarının çatı kuruluşu Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği, iklim krizini ve buna karşı yeni bir ekonomik büyüme stratejisi sunan Avrupa Birliği (AB) Yeşil Mutabakat sürecinin sektöre etkilerini İklim Değişikliği ve Sürdürülebilir Tarım: Zeytinin Geleceği Çalıştayı'nda ele aldı. Dünya Gazetesi Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım moderatörlüğündeki 'İklim Değişikliği ve Zeytincilik Sektörüne Etkileri' başlıklı birinci oturum; Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdür Yardımcısı Musa Demir, Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Kooperatifleri Birliği Genel Müdürü Güngör Şarman, FAO Türkiye Temsilci Yrd. Dr. Ayşegül Selışık, İstanbul Bilgi Üniversitesi Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Kürsüsü Başkanı Dr. Pınar Artıran ve Global Compact Türkiye Genel Sekreteri Melda Çele'nin katılımıyla gerçekleşti.
'İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Ekseninde Türkiye Ekonomisi' başlıklı ikinci oturumda ise Ayvansaray Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Emre Alkin, sürdürülebilir ekonomiyle ilgili öngörülerini paylaştı. Ticaret Bakanlığı, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ve sektörde faaliyet gösteren paydaşların katılımlarıyla düzenlenen çalıştayda 2020 yılında en çok ambalajlı zeytin ve zeytinyağı ihracatı yapan ihracatçılara yönelik ödül töreni de düzenlendi.
Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdür Yardımcısı Musa Demir, uluslararası iklim değişikliği süreci ve Türkiye'nin iklim politikası, emisyon yoğun sektörlerde ihracat, karbon kaçağı, sınırda karbon düzenlemeleri, AB Yeşil Mutabakatı, zeytinyağında dünya üretimi ve Türkiye'nin zeytinyağı ihracatını değerlendirdi.
'SEKTÖRÜMÜZÜN İHRACATI 270 MİLYON DOLARA ULAŞTI'
2021- 2022 sezonu için 235 bin ton zeytinyağı rekoltesi beklendiğine dikkati çeken Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı İsmail Gülle, bu alanda geçtiğimiz yıla göre yüzde 32'lik bir artış olduğunu söyledi. Sektörün bu yılın ilk 11 ayındaki ihracatının, geçtiğimiz yıl aynı döneme göre yüzde 12 artışla 270 milyon dolara ulaştığını vurgulayan Gülle, "En çok ihracat gerçekleştirdiğimiz ilk 3 ülke, 52 milyon dolarla ABD, 38 milyon dolarla Almanya ve 28 milyon dolarla Irak oldu. Son 10 yıldır en fazla üretim yapan İspanya, İtalya ve Yunanistan'ı küresel iklim değişikliği oldukça etkiliyor. Belli bölgelerde artık 'var-yok yılları' söz konusu. Türkiye'de ise, üretim noktasında makas giderek daralıyor. Bu, son derece ümit verici bir gelişme" dedi.
'ZEYTİNYAĞI İHRACATIMIZDA BU YIL 50 BİN TONU HEDEFLİYORUZ'
Gülle, zeytinyağı üretiminde İspanya'nın yıllık 1 milyon 403 bin ton üretimle birinci, İtalya 371 bin ton ile ikinci sırada, Türkiye'nin ise üretimde bu ülkelerin ardından üçüncülükte yarıştığını kaydetti. Diğer ülkelerin rekoltesinde yaşanan bu düşüşlerin Türkiye için ciddi bir fırsat sağladığına dikkati çeken Gülle, "Zeytin kültürünün olmadığı bir ülkeye, sıfırdan ürün satmak zorlukları olan bir süreç. Ancak bugün geldiğimiz konumda tedarik sıkıntısı yaşanan bu ülkelerden ürün alan pazarlara erişme imkanına sahibiz. Zeytinyağı ihracatımızda bu yıl 50 bin tonu hedefliyoruz. İhracatçılarımızın mümkün olduğunca dökme zeytinyağı ihracatı yerine, ambalajlı ve markalı ihracata yönelmelerini istiyoruz. Türkiye; İtalya ve Yunanistan gibi pazarları, dikili ağaç sayısında geride bıraktı. Bu zenginliği, katma değere dönüştürmemiz gerekiyor" dedi.
TİM tarihinde ilk kez İklim Değişikliği Komitesini kurduklarından bahseden Gülle, TİM Kadın Konseyi bünyesinde de 'Sürdürülebilirlik ve İklim' başlıklarında alt çalışma komiteleri oluşturduklarını sözlerine ekledi.
'AĞAÇ BAŞINA VERİMLİLİKTE RAKİP ÜRETİCİ ÜLKELERİN GERİSİNDE KALMAKTAYIZ'
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Davut Er, "Dünya zeytin ağaç varlığı bakımından, İspanya 330 milyon ağaç varlığıyla ilk sırada yer almaktadır. İspanya'yı 193 milyon ağaç varlığıyla Türkiye'nin takip etmesine rağmen, sofralık zeytin üretiminde yıllara göre 2'inci ve 3'üncü, zeytinyağında ise 3'üncü ve 5'inci sıralarda yer almaktadır. Buradan anlaşılacağı üzere ağaç başına verimlilikte rakip üretici ülkelerin gerisinde kalmaktayız. Ülke olarak bizim dünya zeytin ve zeytinyağı ticaretinde daha fazla söz sahibi olmamız ve ihracatta sürekliliği sağlamamızın yolu üretim artışından ve istikrarlı üretimden geçmektedir" dedi.
Ağaç başına verimi artırabilmek için yapılması gerekenleri ise "Damla ve basınçlı sulama sistemleri kurulmalı ve elektrik harcamaları, mazot ve gübre gibi çiftçilere yönelik destekler artırılmalıdır. Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre ülkemizde 193 milyon zeytin ağacı bulunmaktadır. Ülkemiz ağaç varlığının en az 300 milyona ulaştırılması için Tarım ve Orman Bakanlığımızca fidan ve dikim desteklerinin sürdürülmesini istiyoruz. Ancak zeytin ağaç varlığı artırılırken, ihracat sektörümüzün ihtiyaçları da gözetilmeli, doğru çeşitlerin, doğru yörelerde dikimi desteklenmelidir" diye sıraladı. Er, üreticinin en büyük sorunu fiyat gibi görülse de esas sıkıntının üretimdeki girdi maliyetlerinin yüksekliği ve bunun sonucunda ürün fiyatının yüksek oluşmasından kaynaklandığını kaydetti. İhracatçıya sağlanan desteklerin artırılması ve ambalajlı prina yağı ihracatına da destek sağlanması gerektiğine değinen Er, sektör olarak öncelikli hedeflerinin zeytin ve zeytinyağının ihracatının ambalajlı ve sürdürülebilir şekilde devamının sağlanması olduğunun altını çizdi.
Türkiye'nin zeytinyağı üreten ülkeler arasında kişi başına en az tüketimin olduğu ülke konumunda bulunduğuna dikkati çeken Er, "Kişi başı tüketim 2 kg'ın altındadır. Üretici ülkelerden Yunanistan, İtalya, İspanya gibi ülkelerde kişi başına zeytinyağı tüketimi ise 10-15 kg arasında değişmektedir. Sektör olarak hedefimiz Türkiye'deki zeytinyağı tüketimini kısa vadede 5 kg seviyesine çıkarmak olup, bu hedefe ulaşılabilmesi için zeytinyağında yüzde 8 olan KDV oranının yüzde 1'e indirilmesi tüketimin arıtılması için önem arz etmektedir" dedi.
'İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Ekseninde Türkiye Ekonomisi' başlıklı ikinci oturumda ise Ayvansaray Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Emre Alkin, sürdürülebilir ekonomiyle ilgili öngörülerini paylaştı. Ticaret Bakanlığı, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ve sektörde faaliyet gösteren paydaşların katılımlarıyla düzenlenen çalıştayda 2020 yılında en çok ambalajlı zeytin ve zeytinyağı ihracatı yapan ihracatçılara yönelik ödül töreni de düzenlendi.
Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdür Yardımcısı Musa Demir, uluslararası iklim değişikliği süreci ve Türkiye'nin iklim politikası, emisyon yoğun sektörlerde ihracat, karbon kaçağı, sınırda karbon düzenlemeleri, AB Yeşil Mutabakatı, zeytinyağında dünya üretimi ve Türkiye'nin zeytinyağı ihracatını değerlendirdi.
'SEKTÖRÜMÜZÜN İHRACATI 270 MİLYON DOLARA ULAŞTI'
2021- 2022 sezonu için 235 bin ton zeytinyağı rekoltesi beklendiğine dikkati çeken Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı İsmail Gülle, bu alanda geçtiğimiz yıla göre yüzde 32'lik bir artış olduğunu söyledi. Sektörün bu yılın ilk 11 ayındaki ihracatının, geçtiğimiz yıl aynı döneme göre yüzde 12 artışla 270 milyon dolara ulaştığını vurgulayan Gülle, "En çok ihracat gerçekleştirdiğimiz ilk 3 ülke, 52 milyon dolarla ABD, 38 milyon dolarla Almanya ve 28 milyon dolarla Irak oldu. Son 10 yıldır en fazla üretim yapan İspanya, İtalya ve Yunanistan'ı küresel iklim değişikliği oldukça etkiliyor. Belli bölgelerde artık 'var-yok yılları' söz konusu. Türkiye'de ise, üretim noktasında makas giderek daralıyor. Bu, son derece ümit verici bir gelişme" dedi.
'ZEYTİNYAĞI İHRACATIMIZDA BU YIL 50 BİN TONU HEDEFLİYORUZ'
Gülle, zeytinyağı üretiminde İspanya'nın yıllık 1 milyon 403 bin ton üretimle birinci, İtalya 371 bin ton ile ikinci sırada, Türkiye'nin ise üretimde bu ülkelerin ardından üçüncülükte yarıştığını kaydetti. Diğer ülkelerin rekoltesinde yaşanan bu düşüşlerin Türkiye için ciddi bir fırsat sağladığına dikkati çeken Gülle, "Zeytin kültürünün olmadığı bir ülkeye, sıfırdan ürün satmak zorlukları olan bir süreç. Ancak bugün geldiğimiz konumda tedarik sıkıntısı yaşanan bu ülkelerden ürün alan pazarlara erişme imkanına sahibiz. Zeytinyağı ihracatımızda bu yıl 50 bin tonu hedefliyoruz. İhracatçılarımızın mümkün olduğunca dökme zeytinyağı ihracatı yerine, ambalajlı ve markalı ihracata yönelmelerini istiyoruz. Türkiye; İtalya ve Yunanistan gibi pazarları, dikili ağaç sayısında geride bıraktı. Bu zenginliği, katma değere dönüştürmemiz gerekiyor" dedi.
TİM tarihinde ilk kez İklim Değişikliği Komitesini kurduklarından bahseden Gülle, TİM Kadın Konseyi bünyesinde de 'Sürdürülebilirlik ve İklim' başlıklarında alt çalışma komiteleri oluşturduklarını sözlerine ekledi.
'AĞAÇ BAŞINA VERİMLİLİKTE RAKİP ÜRETİCİ ÜLKELERİN GERİSİNDE KALMAKTAYIZ'
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Davut Er, "Dünya zeytin ağaç varlığı bakımından, İspanya 330 milyon ağaç varlığıyla ilk sırada yer almaktadır. İspanya'yı 193 milyon ağaç varlığıyla Türkiye'nin takip etmesine rağmen, sofralık zeytin üretiminde yıllara göre 2'inci ve 3'üncü, zeytinyağında ise 3'üncü ve 5'inci sıralarda yer almaktadır. Buradan anlaşılacağı üzere ağaç başına verimlilikte rakip üretici ülkelerin gerisinde kalmaktayız. Ülke olarak bizim dünya zeytin ve zeytinyağı ticaretinde daha fazla söz sahibi olmamız ve ihracatta sürekliliği sağlamamızın yolu üretim artışından ve istikrarlı üretimden geçmektedir" dedi.
Ağaç başına verimi artırabilmek için yapılması gerekenleri ise "Damla ve basınçlı sulama sistemleri kurulmalı ve elektrik harcamaları, mazot ve gübre gibi çiftçilere yönelik destekler artırılmalıdır. Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre ülkemizde 193 milyon zeytin ağacı bulunmaktadır. Ülkemiz ağaç varlığının en az 300 milyona ulaştırılması için Tarım ve Orman Bakanlığımızca fidan ve dikim desteklerinin sürdürülmesini istiyoruz. Ancak zeytin ağaç varlığı artırılırken, ihracat sektörümüzün ihtiyaçları da gözetilmeli, doğru çeşitlerin, doğru yörelerde dikimi desteklenmelidir" diye sıraladı. Er, üreticinin en büyük sorunu fiyat gibi görülse de esas sıkıntının üretimdeki girdi maliyetlerinin yüksekliği ve bunun sonucunda ürün fiyatının yüksek oluşmasından kaynaklandığını kaydetti. İhracatçıya sağlanan desteklerin artırılması ve ambalajlı prina yağı ihracatına da destek sağlanması gerektiğine değinen Er, sektör olarak öncelikli hedeflerinin zeytin ve zeytinyağının ihracatının ambalajlı ve sürdürülebilir şekilde devamının sağlanması olduğunun altını çizdi.
Türkiye'nin zeytinyağı üreten ülkeler arasında kişi başına en az tüketimin olduğu ülke konumunda bulunduğuna dikkati çeken Er, "Kişi başı tüketim 2 kg'ın altındadır. Üretici ülkelerden Yunanistan, İtalya, İspanya gibi ülkelerde kişi başına zeytinyağı tüketimi ise 10-15 kg arasında değişmektedir. Sektör olarak hedefimiz Türkiye'deki zeytinyağı tüketimini kısa vadede 5 kg seviyesine çıkarmak olup, bu hedefe ulaşılabilmesi için zeytinyağında yüzde 8 olan KDV oranının yüzde 1'e indirilmesi tüketimin arıtılması için önem arz etmektedir" dedi.
YORUMLAR