Neden Yaratıcıyız ?
Yönetmen: Hermann Vaske
Oyuncular: David Bowie, Quentin Tarantino, Michael Haneke, Angelina Jolie, Dalai Lama
Alman belgeselci Hermann Vaske, sanatın ve yaşamın içinde yaratıcılığıyla öne çıkan insanlara tek bir soru yöneltiyor:
Neden yaratıcısınız? Why are you creative?
Sorduğu kişiler arasında film yönetmenleri, politikacılar, oyuncular, müzisyenler, grafik sanatçıları, ressamlar, modacılar, aktivistler, mimarlar, fotoğrafçılar, din adamları var.
Kitap olarak da yayımlanmış, sergi olarak açılmış bir projenin belgeseli. 30 yıllık bir süre içinde yapılan röportajlarla ortaya çıkmış.
Farklı dönemlerde yapılan röportajlara zamanın değişen ruhu da yansıyor. Yanıtlardan çıkan sonuçları tek birleşik kapta birleştirmek mümkün değil. Herkesin farklı ilham kaynağı, inançları var.
Provakatif ve isyankar olmanın, tinselliği hissetmenin, tanrısal bir gücün işaretini izlemenin yaratıcılığı ortaya çıkardığına inanan farklı yanıtlar var.
Beni en çok etkileyen yanıtlardan başlayalım. Sanatın birçok alanında aktif olması yanında sosyal ve siyasal eleştirileriyle bilinen Ai Weiwei, yaratıcılığın provakatif olması gerektiğini söylüyor.
Kışkırtıcılığın sanatın doğasında olduğunu, kışkırtıcı olduğunda ancak bir anlam kazandığını, “aksi halde bir dekorasyondur, insanları rahatlatmak için yapılmıştır” diyor.
Çin’de en son 2017’de tutuklanan ve 3 ay hapis yatan Weiwei sisteme uymak istemeyenlerin kısıtlamalarla ve cezalarla karşılaşmasının da doğal olduğunu, yaşadıklarını bu nedenle normal karşıladığını ekliyor sözlerine.
Rock sahnesinin sıra dışı kimliklerinden, Marilyn Manson ise karşı uçlardan beslendiğini örneğin düzen ile kaos yan yana geldiğinde yaratıcılığının devreye girdiğini belirtiyor. “Kontrollü bir kaos yaratmak benim yaratıcılığımın tanımı” diyor.
Fotoğraf sanatçısı Oliviero Toscani ise “yaratıcılık güvende olmaz, söylenenlere isyan edin, işte o an, en yaratıcı olduğunuz andır” diyor.
Yaratıcılığın dünyadaki sorunları çözmeye yardımcı olup olamayacağı konusunda Fransız efsane oyuncu; Jeanne Moreau şöyle diyor:
“Yaratıcılık insanlık için tek umuttur, ancak içsel bir denge ve enerjiyle ortaya çıkabileceğine inanıyorum.”
Politikada örneğin Gorbaçov veya Alman yönetmen Werner Herzog, yaratıcılığın vizyon sahibi, ilerideki çizgiyi herkesten önce görebilen insanlarla geliştiğine ve diğerleri için de ortaya iyi şeyler çıkarabildiğine inanıyor.
Modacı Vivienne Westwood ise politikacıların koltuklarında oturabilmek için sıradanlığı çok pohpohladıklarından yakınarak, insanlığı değiştirebilecek tek şeyin kültür olduğunu söylüyor.
Müzisyen cephesinden Bono ve Nick Cave yaratıcığı tanrısal bir güce bağlıyorlar.
David Bowie yaratıcılık özel bir yetenek ister diyor. Farklı yıllarda yapılmış Bowie röportajları var belgeselde, hepsinde farklı şeyler anlatıyor sanatçı.
Hawking 2000 yılındaki söyleşide, bilim adamının yaratıcılığını umutla yapılan bir yolculuğa benzetiyor ve hedefe varmanın her zaman mümkün olmadığını söylüyor.
Michael Haneke ise çok güzel bir örnekle yanıtlıyor; besteci Gustav Mahler zamanında Freud’a giderek kendisine psikanaliz yapmasını istemiş.
Freud ise yaptığında artık eskisi gibi yaratamama tehlikesi olduğunu söylüyor ve kabul etmiyor.
Zihin aydınlatan bir belgesel “Neden Yaratıcıyız?”
Mutlaka izleyin.
YORUMLAR